در این مقاله از سری مقالات مجله خودرو همراه مکانیک قصد داریم ضد یخ، زمان مناسب تعویض ضد یخ و آموزش تعویض ضد یخ خودرو را برایتان شرح دهیم. شما می‌توانید پس از مطالعه و تماشای ویدئو تعویض ضد یخ خودرو که در انتهای مقاله قرار دارد، به پاسخ سوالاتتان در مورد این سیال مهم خودرو دست پیدا کنید. در این مقاله در مورد ضد یخ، زمان مناسب برای تعویض آن و این که ضد یخ در فصل تابستان چه کارایی دارد صحبت خواهیم کرد.
ضد یخ چیست؟
خوب است که قبل از آشنایی با کارایی ضد یخ بدانیم که این مایع چیست؟
ضد یخ (ضدجوش همان ضد یخ در تابستان است) مایعی است که به منظور جلوگیری از یخ‌زدگی و افزایش نقطه جوش آب مورد استفاده قرار می‌گیرد. با اضافه کردن ضد یخ به رادیاتور خودرو، دمایی که خودرو میتواند بدون جوش آوردن، در آن دما حرکت کند افزایش پیدا می‌کند. ضد یخ یک افزودنی بر پایه الکل است که معمولا در رنگ‌های سبز، قرمز، آبی یا نارنجی دیده میشود و از اتیلن گلیکول ساخته شده‌است.
وظایف ضد یخ خودرو
قبل از اینکه به زمان مناسب تعویض ضد یخ در فصل تابستان و زمستان اشاره کنیم بهتر است با وظایف آن بیشتر آشنا شویم.
1- یکی از مهم‌ترین وظایف ضد یخ، جلوگیری از یخ‌زدگی در فصول سرد سال است. با توجه به فلزی بودن قطعات خودرو، یخ‌زدگی آب خودرو میتواند منجر به آسیب‌های جبران‌ناپذیری شود که ضد یخ با پایین آوردن نقطه انجماد آب، مانع از این امر میشود. زیرا یخ زدن سیستم خنک کننده باعث انبساط مایع ضد یخ شده و در نتیجه افزایش حجم آن موجب ترک برداشتن دیواره بلوک سیلندر و ترکیدن رادیاتور میشود.
2- تقریبا تمامی رانندگان بر اهمیت استفاده از ضد یخ در زمستان واقف هستند، اما افراد کمتری از عملکرد ضد یخ در فصول گرم آگاهی دارند. استفاده از ضد یخ در فصل تابستان منجر به افزایش نقطه جوش آب شده و مانع از جوش آوردن خودرو خواهد شد. به‌عنوان مثال دمای شهر تهران در تابستان گاهی به 40 درجه سانتی‌گراد نیز می‌رسد؛ بنابراین وجود مایعی که بتواند گرمای موتور را در این شرایط کاهش دهد ضروری است.
3- یکی از مواردی که باعث افزایش حرارت موتور و جوش آوردن خودرو میشود، عدم رسیدن مایع خنک کننده به برخی از قسمت‌ها و منافذ است که منجر به افزایش دما و در نتیجه جوش آوردن موتور خواهد شد. ضد یخ با کم کردن رسوبات در داخل رادیاتور، تا حدودی زیادی این مشکل را رفع می‌کند.
4- خوردگی و اکسید شدن قطعات فلزی موتور، یکی از مشکلاتی است که میتواند هزینه‌های بسیاری را بر مالکین خودرو تحمیل کند. جلوگیری از خوردگی قطعات فلزی، یکی از مهم‌ترین وظایف ضد یخ است که افراد کمی از این نکته آگاه هستند.
نسبت ضد یخ ماشین و آب موتور
میزان ضد یخ و آب و نسبت این دو با یکدیگر از موارد مهمی است که هنگام استفاده از ضد یخ باید به آن دقت کرد. اگر میزان ضد یخ ماشین بیش از حد لازم باشد، علاوه‌بر مختل شدن عملکرد ضد یخ، منجر به افزایش استهلاک قطعات خودرو نیز خواهد شد. از سوی دیگر چنانچه میزان ضد یخ کمتر از مقدار لازم باشد، دیگر خنک کنندگی لازم را نمی‌توان از آن انتظار داشت و همچنین خوردگی قطعات نیز افزایش پیدا می‌کند. میزان ضد یخ و آب برای هر خودرویی متفاوت است و این مقادیر توسط سازنده خودرو اعلام میشود که در اکثر خودروها 50:50 یا 40:60 است. اگر به مقادیر اعلام شده توسط سازنده دسترسی نداشتید، نیمی از مایع داخل رادیاتور آب و نیمی دیگر ضد یخ ماشین بریزید.
نکات مهم در مورد ضد یخ خودرو
1- آب مورد استفاده باید دارای سختی بسیار پایینی باشد و در اصطلاح دی‌یونیزه باشد.
2- توصیه میشود که از ضد یخ به‌تنهایی در رادیاتور خودرو استفاده نکنید؛ زیرا مایع ضد یخ قابلیت چندانی در برابر انجماد یا پخش کردن گرما در سیستم خنک کننده ندارد. اگرچه بعضی از شرکت‌ها مانند شرکت پریستون نسبت 50:50 آب و ضد یخ را در محصولات خود رعایت کرده‌اند و در نتیجه دیگر نیازی به اضافه کردن آب به سیستم رادیاتور نیست.
3-در حالت کلی رنگ ضد یخ هیچ ارتباطی با کیفیت ضد یخ خودرو ندارد و از روی رنگ آن نمی‌توان هیچ قضاوتی نسبت به‌کیفیت این مایع داشت.
4- ضد یخ‌های سازنده‌های مختلف را باهم مخلوط نکنید، حتی در صورتی که از رنگ یکسان برخوردار باشند. این کار ممکن است به سیستم خنک کننده خودرو آسیب برساند.
5- ضد یخ خوب باید در برابر حریق مقاوم باشد و به‌راحتی آتش نگیرد.
6- بوی نامطبوع ضد یخ میتواند نشانه دهنده خرابی آن باشد.
7- رقیق‌سازی ضد یخ باید بر اساس دستورالعمل سازنده صورت گیرد.
8- چنانچه در رادیاتور کف وجود داشته باشد، ابتدا باید رادیاتور را تخلیه کرده و پس از آن کلیه قطعات و لوله‌های رابط را چک کنید؛ چراکه ضد یخ کف تولید نمی‌کند.
9- استاندارد GS1 یکی از معتبرترین استانداردهای جهانی در حوزه تولید ضد یخ به‌حساب می‌آید و سازندگانی که دارای این استاندارد و گواهی باشند تا حدود زیادی می‌توان به کیفیت محصولات آن‌ها اطمینان داشت.
چرا باید ضد یخ را تعویض کرد؟
همان‌طور که اشاره شد یکی از مهم‌ترین ویژگی‌های ضد یخ، خاصیت ضد خورندگی آن است. این خاصیت ارتباط مستقیم با زمان استفاده از ضد یخ دارد. یعنی اگر ضد یخ به‌صورت منظم تعویض نشود، خاصیت ضد خورندگی آن از بین می‌رود و تاثیر منفی بر عمر موتور خودرو و سیستم خنک کننده می‌گذارد که ممکن است مالک خودرو را با هزینه‌های زیادی روبرو کند.
علاوه‌بر از بین رفتن خاصیت ضد خورندگی ضد یخ، خاصیت مقاومت در برابر سرما و گرما ضد یخ هم به مرور زمان از بین می‌رود. در صورت از بین رفتن این خاصیت و در صورت تغییرات جوی، احتمال وارد شدن آسیب‌های جدی به موتور و سیستم خنک کننده خودرو افزایش می‌یابد.
زمان مناسب تعویض ضد یخ خودرو
در حالت کلی ضد یخ‌ها از نظر کیفی به دو دسته تقسیم‌بندی می‌شوند:
- ضد یخ‌های با پایه معدنی
- ضد یخ‌های با پایه آلی
ضد یخ‌های پایه معدنی، عمده‌ترین نوع ضد یخ در بازار هستند و مناسب‌ترین زمان تعویض آن‌ها دوره‌های سالیانه است. ضد یخ‌های پایه آلی، دارای طول عمر بیشتری هستند و در نتیجه عمر مفید آن‌ها در حدود سه سال است. از آنجا که تشخیص این دو مورد نسبت به هم به‌سادگی امکا‌ن‌پذیر نیست، توصیه میشود که تعویض ضد یخ به صورت سالانه انجام گیرد.
نحوه تعویض ضد یخ خودرو
توصیه می‌کنیم که این کار را به رادیاتورسازان یا تعمیرکاران خودرو بسپارید، اما اگر به هر دلیلی تصمیم گرفتید که شخصا نسبت به تعویض ضد یخ خودرو اقدام کنید کافی است مراحل زیر را گام به گام انجام دهید. همچنین برای یادگیری بهتر می‌توانید به ویدئو مربوطه در انتهای مقاله مراجعه کنید.
پیش از انجام کار به این نکته مهم توجه کنید که ضد یخ سمی است و نباید با بدن تماس داشته باشد.
گام اول: تخلیه رادیاتور
گام اول برای تعویض ضد یخ، تخلیه رادیاتور است. قبل از باز کردن در رادیاتور اجازه دهید موتور خودرو کاملا سرد شود. در قسمت پایین رادیاتور دقیقا زیر موتور، یک شیر T شکل یا درپوش قرار دارد که درواقع شیر تخلیه رادیاتور است. ظرفی که حدودا 20 لیتر ظرفیت دارد را زیر رادیاتور قرار دهید و پس از بازکردن در آن، اجازه دهید کل مایع موجود در رادیاتور تخلیه شود؛ در انتها شیر تخلیه را هم ببندید.
گام دوم : تخلیه ضد یخ موجود در پوسته موتور
غیر از حجم ضد یخی که از رادیاتور خارج کردید، حدود 3.5 الی 4 لیتر ضد یخ هم در پوسته موتور وجود داردکه آن را هم باید تخلیه کنید.
برای این منظور شیر تخلیه رادیاتور را مجدد باز کنید، درب رادیاتور را هم باز بگذارید. موتور خودرو را روشن کنید و از در بالای رادیاتور به‌صورت مداوم آب بریزید تا زمانی که آب خروجی از شیر تخلیه رادیاتور زلال شود. البته به این نکته توجه کنید که این روش در عین سادگی یک ایراد اساسی دارد و آن هم آسیب زدن به محیط زیست به‌واسطه جمع آوری نکردن ضد یخ قدیمی است.
بنابراین اگر شما هم مثل ما دوستدار طبیعت هستید از روش دوم برای تخلیه ضد یخ ماشین که در پوسته موتور وجود دارد استفاده کنید؛ البته این راه اندکی پیچیده‌تر و زمان‌گیرتر است. برای این منظور باید شیرهای روی پوسته موتور را باز کنید. برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد این شیرها می‌توانید به دفترچه راهنمای خودرو مراجعه کنید. معمولا این شیرها با آچار آلن یا آچار تخت باز می‌شوند.
گام سوم: پر کردن رادیاتور با ضد یخ جدید
در این مرحله موتور خودرو را خاموش کنید و شیرهایی که برای تخلیه ضد یخ قدیمی باز کرده بودید را ببندید. درون رادیاتور و مخزن آب خودرو را از مخلوط ضد یخ و آب، با نسبتی که قبلا توضیح دادیم پر کنید (نسبت 50:50 یا 40:60 بنا به نوع خودرو). بهتر است از آب جوشیده شده استفاده کنید. دقت کنید که از حد مجاز بیشتر مایع نریزید.
گام چهارم: چک کردن نهایی
در آخرین مرحله موتور را روشن کنید و بگذارید مایع درون موتور به جریان بیفتد. درصورتی‌که لازم است مقداری مایع به رادیاتور اضافه کنید و درب رادیاتور را ببندید. اگر پس از مدتی که موتور کار کرد متوجه داغی موتور خودرو شدید مقداری ضد یخ ماشین به رادیاتور اضافه کنید.
در ویدئو زیر کارشناس همراه مکانیک نکات بسیار مهم در مورد نحوه تعویض ضد یخ خودرو و بیان آسیب‌هایی که در صورت استفاده نکردن از ضد یخ میتواند برای خودرو شما به‌وجود بیاید را توضیح می‌دهد.
مطالعه مقالات زیر را از دست ندهید:
با راهکار های کاهش صدای موتور آشنا شوید
با ویژگی های کلاچ برقی آشنا شوید
با وظایف جعبه فرمان بیشتر آشنا شوید
سلام علیکم خداقوت استاد محترم.بعدازتعمیرسوراخ رادیاتور و هواگیری توسط تعمیرکارودچنددفعه اتومات کردن فن های خنک کننده،همچنان از داخل اتاق نسیم خنک میاد.لطفاراهنمایی بفرمایید تا مشکل روحل کنم.متشکرم
سلام علیکم خداقوت استاد محترم .بعدازتعمیرسوراخی رادیاتور و هواگیری توسط تعمیرکارودچنددفعه اتومات کردن فن های خنک کن همچنان با بخاری ،نسیم خنک داره .لطفاراهنمایی کنید ،چه راهکار ی وجود داره متشکرم
سلام وقت بخیر پژو پارس دارم
ضد یخ عوض کردم
بعد چند روز بخاطر بخاری ماشین ک خراب شده
کل آب رادیاتور بیرون شد
الآن دوباره باید ضد یخ بریزم ؟?
و اینکه چه نوعی بریزم ؟؟؟
سلام
ماشین من پراید است اگر زد یخ ۴ لیتری بخرم و ۲ لیتر آن را به همراه آب رادیات داخل رادیات ماشین بریزم ۲ لیتر دیگر را میشود برای سال آینده استفاده کرد یا نه ؟
باسلام لطفاً بفرمایید برای تعویض آب رادیاتور بخوای آب قدیمی را عوض کرد با مایع جدید رادیاتور و ضد یخ به چه نسبتی مخلوط کرد و خودرو هم پژوه ۴۰۵ می باشد ممنون میشم در این خصوص توضیح لازم را بفرمایید
سلام. لطفاً این دیدگاه رو بذارین بالا. چونکه احتمالاً کسی تا این پایین نمیاد واسه خوندنش… تو هیچ جای اینترنت سایتهای داخلی و خارجی، توضیحی شبیه اینی که نوشتم نیست. و فکر کنم خیلی کاربردی باشه و مشکل خیلیا باشه… بریم سرِ اصل مطلب: اگر آب رادیاتور رو با ضد یخ عوض کنین و نسبت ۵۰درصد آب مقطر و ۵۰درصد ضد یخ رو رعایت کنین و داخل سیستم بریزین و البته از آخرین تعویض ۴سالی هم گذشته باشه یا ۴۰هزار کیلومتر، و قبل از تعویض آب رادیاتور نشتی وجود نداشته باشه، مطمئن باشید بعد از تعویض، از واتر پمپ، نشتی… بیشتر »
سلام و ارادت و تشکر فراوان. سالم و تندرست باشید
سلام و وقت بخیر و ممنون از توضیحات خوب شما ، پایدار باشید
سلام بنده تابستون ضد یخ نریخته بودم الان یک هفته هست ضد یخ ریختم ولی الان داخل رادیاتور روغن زیاد میبینم احتمال داره واشر زده باشه یا رسوب آب که با وجود ضد یخ تمیز شده باشه میبینم ممنون میشم از راهنماییتون و از کسی پرسیدم گفت باید آب کم کنه اگه واشر باشه الان یک هفته هست که اندازه یک لیوان آب کم کرده لطفا راهنمایی کنید
متن مال یکسال پیشه ولی پاسخ میدم که بقیه متوجه بشن اگه از اول داخل موتور ضد یخ نریختین و موتور بیشتر از ۶ ماه با آب خالی کار کرده دیگه به هیچ عنوان ضد یخ داخل ماشین نریزین بجاش کل آب رو تخلیه کنین و دوباره با آب مقطر پرش کنید چون ضد یخ خاصیت تمیزکاری و خورندگی زنگ رو داره تمام پوسیدگی های رادیاتور و بلوکه رو با خودش حل میکنه و احتمال نشتی هم بلوکه و هم واشر سر سیلندر بشدت بالا هستش( بلوکه کمتر، رادیاتور هم همینطور ولی نسبت به خود موتور چیز قابل توجهی نیستش)… بیشتر »
ممنون بسیار عالی بود
ماشین من ۲۰۰۸ مدل ۹۷ است با ۲۶۰۰۰ کارکرد آیا برای زمستان امسال لازمه ضد یخ اضافه کنم یا عوض کنم ؟
شما باید کولانت آماده مارک معتبر بریزی
سلام خود آبی که هنگام روشن بودن موتور داخل درب ورودی رادیاتور ریخته میشود تا ضد یخ پوسته موتور خارج گردد،چگونه تخلیه میشود تا دیگر آبی درون پوسته موتور نباشد؟
بهترین کار اینه آب رادیاتور بریزی که نیازی به تخلیه نباشه
سلام آیا این روشی که (موتور خودرو را روشن کنید و از در بالای رادیاتور به صورت مداوم آب بریزید تا زمانی که آب خروجی از شیر تخلیه رادیاتور زلال شود.) در مقاله شما ذکر شده است . میتواند آب رادیاتور بخاری را نیز تخلیه کند و آن را تمیز کند . آیا این آب ریختن مداوم در هنگام روشن بودن موتور به صورت کامل در مجراهای سیستم خنک کننده در جریان می افتد ؟ سپاسگزارم
تشكر
پس هواگیری چی میشه؟
هواگیری رو در مقاله دیگه ای تحت عنوان هواگیری رادیاتور کامل صحبت کردیم درموردش و آموزش دادیم که چطور هواگیری رو انجام بدید