احتمالاً تاکنون هنگام مراجعه به تعمیرگاه، اصطلاح برق‌دزدی ماشین به گوش شما رسیده است یا حتی ممکن است خودروی شما هم‌اکنون در حال دست‌وپنجه‌نرم‌کردن با چنین مشکلی باشد! روشن‌نشدن خودرو، یکی از معایب رایج اغلب ماشین‌ها است که اغلب به نقص در سیستم برق‌رسانی خودرو مربوط می‌شود؛ اما نکته قابل‌توجه، این‌جا است که در اکثر مواقع، محتمل‌ترین حدس‌ها برای خودرویی که روشن نمی‌شود، خرابی باتری، خرابی رله دوبل یا استارت خودرو است؛ اما گاهی این تمامی حقیقت نیست و تمامی این قطعات صحیح و سالم هستند و مشکل تنها به برق‌دزدی خودرو مربوط می‌شود که با تست برق‌دزدی ماشین می‌توان مشکل را حل کرد.
برق‌دزدی ماشین، مشکلی است که در صورت عدم تشخیص به‌موقع آن، می‌تواند هزینه‌های غیرضروری زیادی چون خرید باتری، دینام، استارت و غیره را به شما تحمیل کند. با توجه به اهمیت این موضوع، قصد داریم در این مقاله از مجله همراه مکانیک به بررسی برق‌دزدی ماشین و روش‌های تشخیص و عیب‌یابی آن بپردازیم. در ادامه، با ما همراه باشید تا با این اصطلاح متداول بیشتر آشنا شوید.
برق‌دزدی ماشین چیست؟
اصطلاح برق‌دزدی ماشین، به حالتی اطلاق می‌شود که پس از خاموش‌شدن موتور خودرو، تخلیه غیرعادی و مداوم برق اتفاق می‌افتد. معمولاً این امر ناشی از اتصال یک دستگاه الکتریکی یا قطعه‌ای در خودرو است که هنگام خاموش‌شدن خودرو نیز در وضعیت روشن باقی می‌ماند یا انرژی مصرف می‌کند.
در چنین مواردی، اکثر افراد به فکر تعویض باتری می‌افتند؛ غافل از آن‌که خودرویی که مشغول برق‌دزدی است، به باتری نو نیز رحم نمی‌کند و بسته به میزان جریان تخلیه‌شده، در طی چند ساعت یا چند دقیقه، تمامی انرژی باتری خودرو را می‌مکد. برق‌دزدی ماشین در صورت تداوم، منجر به ازبین‌رفتن باتری خودرو می‌شود.
کدام‌یک از قطعات ماشین برق‌دزدی می‌کنند؟
قطعات مختلفی می‌توانند در برق‌دزدی ماشین دخیل باشند. اگرچه شایع‌ترین دلایل برق‌دزدی، قفل مرکزی، ضبط ماشین یا دزدگیر است، اما خرابی وایر شمع و کولر نیز می‌تواند به برق‌دزدی منجر شود.
گاهی برق‌دزدی در حد چند میلی‌آمپر است که در چنین حالتی، مشکل بزرگی متوجه خودرو نیست و درصورتی‌که ماشین برای مدت طولانی، مثلاً چند روز، خاموش نماند، چندان دردسرساز نخواهد بود؛ اما اگر برق‌دزدی ماشین در حد چند آمپر باشد، تنها چند ساعت خاموش‌بودن خودرو، برای تخلیه کامل باتری کافی است. در چنین مواردی، هنگامی‌که خودرو را پس از یک روز کاری خاموش می‌کنید، در فاصله زمانی شب تا صبح، باتری خودرو به‌کلی تخلیه می‌شود و هنگام صبح، باتری دیگر توانی برای روشن‌کردن خودرو ندارد.
تشخیص و تست برق‌دزدی ماشین
سادهترین راه تشخیص و تست برق‌دزدی ماشین، جدا کردن یکی از سر باتری‌ها پس از خاموش کردن خودرو و اتصال مجدد آن در روز بعد و قبل از استارت زدن است. در چنین حالتی اگر خودرو بدون مشکل روشن شود، قطع به‌یقین خودرو دچار برق‌دزدی است، اما اگر مشکل کماکان پابرجا بود، باید برای رفع آن باید به سراغ تست و یا تعویض دیگر قطعات دخیل در فرایند روشن شدن خودرو بروید.
اما روش‌های متداول و علمی تست برق‌دزدی ماشین به شرح زیر است.
تشخیص برق‌دزدی ماشین با استفاده از لامپ
در این روش لامپ تست را به‌صورت سری، بین سر باتری و قطب باتری قرار می‌دهند که در چنین حالتی اگر لامپ حتی ضعیف روشن شود، برق‌دزدی اثبات می‌شود. دقت داشته باشید، قطعاتی در خودرو مانند مدارهای ECU، ساعت، رادیوپخش و صفحه آمپر برای حفظ حافظه، اگرچه نیازمند مصرف جریان خفیفی هستند اما این جریان به‌اندازه‌ای نیست که منجر به روشن شدن لامپ بشود. پس اگر در این روش لامپ روشن می‌شود به علت، جریان آمپر بیشتری است که به لامپ تست رسیده است. نکته منفی راجع به استفاده از لامپ تست این است که در این روش، تشخیص این‌که برق‌دزدی توسط چه قطعه‌ای اتفاق می‌افتد، ممکن نیست.
تست تخلیه باتری ازنظر شدت جریان
در این روش از تست برق‌دزدی ماشین، تمامی مدارهای الکتریکی مختلف خودرو، در هنگام خاموشی بررسی می‌شود. همان‌طور که در بالا اشاره کردیم، نیازی به بررسی مدارهای مربوط به مدارهای ECU، ساعت، رادیوپخش و صفحه آمپر نیست؛ چراکه میزان ولتاژ مصرفی این مدارها در هنگام خاموشی خودرو قابل‌توجه نیست. درروش تخلیه باتری ازنظر شدت‌جریان، از یک مولتی متر به‌جای لامپ استفاده می‌شود و عمل تست با قطع ولتاژ تک‌تک مدارهای برق مستقیم ادامه پیدا می‌کند. در این روش به علت تست تمامی مدارهای الکتریکی، محل برق‌دزدی مشخص می‌شود.
تست تخلیه باتری ازنظر افت ولتاژ
گرچه روش تست تخلیه باتری ازنظر شدت‌جریان برای سال‌ها یک روش محبوب و قابل‌اعتماد بوده است، اما اجرای آن در بسیاری از خودروهای جدید کمی دشوار است. بسیاری از خودروهای مدرن امروزی دارای چندین ماژول رایانه‌ای هستند که پس از خاموش کردن موتور و برداشتن کلید از سوئیچ، به مدت 30 دقیقه یا بیشتر آنلاین می‌مانند و خاموشی کامل آن‌ها به زمان بیشتری احتیاج دارد. همچنین در صورت برق‌دزدی، قطع کردن باتری برای تست آمپراژ، موجب ریست شدن آن واحد می‌شود که درنتیجه منجر به عدم‌تشخیص صحیح برق‌دزدی ماشین می‌شود.
روش آخر تست برق‌دزدی ماشین (تست تخلیه باتری ازنظر افت ولتاژ) روش جدید‌تری است که برای خودروهای مدرن امروزی روش صحیح‌تری به نظر می‌رسد. در این روش، نوک تیز پراب‌های مولتی‌متر را به دو نقطه کوچک پشت هر فیوز متصل می‌کنند و افت ولتاژ باید روی صفر میلی‌ولت باشد. هرجایی که افت ولتاژ مشاهده شود، به این معنی است که آن قطعه در حال برق‌دزدی است.
دقت داشته باشید که قبل از شروع تست با این روش، باید اطمینان حاصل کنید که باتری خودرو کاملاً شارژ است و پراب‌های مولتی‌متر به اندازه کافی تمیز و تیز هستند تا به دو نقطه آزمایش کوچک پشت هر فیوز تماس پیدا کنند. چراکه در غیر این صورت، ولتاژ را به‌صورت صحیح مشاهده نخواهید کرد.
چند نکته مهم در مورد برق‌دزدی ماشین
موارد رایج دیگری که اثری شبیه به برق‌دزدی ماشین دارند و منجر به تخلیه انرژِی باتری خودرو می‌شوند، به شرح زیر هستند:
1. دینام معیوب
معمولاً، یک دیود دینام معیوب نیز باعث می‌شود که چراغهای جلوی خودرو سوسو بزنند یا کم‌نور شوند و گاهی اوقات، باتری را در طول شب تخلیه می‌کنند. ولتاژ خروجی دینام معیوب، اگر به میزانی بالاتر از 15 ولت برسد، منجر به ترکیدن یا بروز نشتی در دیود‌ها می‌شود. این مسئله، موجب حالتی شبیه برق‌دزدی می‌شود که مقدار آن، گاهی حتی به چند آمپر نیز می‌رسد.
2. روشن‌ماندن چراغهای خودرو
یکی از رایج‌ترین و سادهترین دلایل خالی‌شدن باتری خودروها، روشن‌ماندن چراغ‌ها است. حتی روشن‌ماندن طولانی چراغ سقف نیز می‌تواند به تخلیه کامل باتری منجر شود. پس دقت داشته باشید که پیش از ترک خودرو، نسبت به خاموش‌بودن تمامی چراغ‌ها اطمینان حاصل کنید.
3. ضعف یا فساد باتری
باتری و تمامی منابع تغذیه‌ای در صورت افت و ضعف، کارایی اولیه خود را نخواهند داشت. یک باتری رو به زوال، در مقایسه با یک باتری نو، به‌مراتب شارژ کمتری نگه‌د‌اری می‌کند و کوچک‌ترین نقصی در سیستم برق‌رسانی ماشین، می‌تواند منجر به تخلیه کامل آن شود. همچنین سلامت اتصالات قلعی باتری نیز مسئله مهمی است و اکسیدشدن این اتصالات، باعث خوب‌شارژنشدن و همچنین عدم برق‌رسانی صحیح به قطعات می‌شود.
4. مشکلات برق‌کشی
عدم نصب صحیح مواردی مانند سیستم پخش یا دزدگیر، می‌تواند موجب اختلال در سیستم برق‌رسانی خودرو شود. این مشکلات و اختلالات نیز منجر به ایجاد حالتی شبیه به برق‌دزدی در ماشین می‌شود.
سخن پایانی
دقت داشته باشید که بروز مشکلات و اختلالات در سیستم برقی خودرو، امری تقریباً شایع و اجتناب‌ناپذیر است. نکته مهم، پرهیز از بی‌توجهی به مشکلات ایجادشده و تشخیص صحیح و به‌موقع و اقدام برای رفع و اصلاح آن‌ها است. حال که با مفهوم برق‌دزدی ماشین آشنا شدید، در صورت مشاهده علائمی ناشی از وجود چنین اختلالی در خودرو، نسبت به مراجعه به نمایندگی‌های مجاز یا مراکز ارائه خدمات برق اتومبیل اقدام کنید؛ چراکه بی‌توجهی به مشکلات برقی خودرو، در اکثر موارد منجر به بروز مشکلات بیشتر و تحمیل هزینه‌های مضاعف می‌شود.
بیشتر بخوانید
بسیار خوب وکامل