سنسور دریچه گاز یا پتانسیومتر (TPS) یک مقاومت متغیر است که تغییر موقعیت و چرخش پولکی دریچه ورودی هوای موتور را از طریق ارسال ولتاژ به ایسیو اطلاع می‌دهد. اطلاعات صادرشده از سنسور دریچه گاز به همراه سایر داده‌ها همچون دمای هوا، دور موتور، شدت جریان هوا و سرعت تغییرات جابجایی پولکی دریچه گاز، توامان مورد تحلیل قرار می‌گیرند و بدین ترتیب ایسیو قادر است به صورت دقیق‌تر میزان پاشش سوخت را متناسب با هوای ورودی به موتور تنظیم کرده و مطابق میزان فشار وارده بر پدال گاز، بر عملکرد پیشرانه به‌واسطه تنظیم میزان پاشش سوخت، کنترل داشته باشد.
بدین ترتیب موتور خودرو واکنش‌های دقیق‌تری نسبت به فرمان‌های صادره از سوی راننده که به وسیله پدال گاز اعمال می‌شود، نشان خواهد داد. امروزه اکثر پیشرانه‌های جدید به دریچه گاز برقی مجهز هستند که در این‌گونه از دریچه‌های گاز، پتانسیومتر با سایر اجزای الکترونیکی عجین شده و به‌راحتی قابل شناسایی نیست، اما در خودروهای مجهز به دریچه گاز سیمی، حسگر TPS به‌واسطه یک میله با پولکی در ارتباط است و میزان بازشدگی آن را بر اساس ولتاژهای مختلف به واحد پردازشگر مرکزی یا ایسیو اطلاع می‌دهد.
با این حساب وجود سنسور دریچه گاز و عملکرد صحیح آن در کارکرد منظم و دقیق موتور نقشی نسبتا حیاتی ایفا کرده و خرابی آن می‌تواند مشکلاتی را در عملکرد خودرو به وجود آورد. از همین رو تصمیم داریم تا در مقاله پیش رو به علائم و دلایل خرابی سنسور دریچه گاز بپردازیم. توصیه می‌شود در صورت مشاهده علائم زیر حتما به یک تعمیرکار برق خودرو مراجعه کنید تا به صورت دقیق‌تر با دستگاه دیاگ عیوب سامانه برق اتومبیل به ویژه سنسور موقعیت دریچه گاز را تشخیص دهد. لطفا با ما همراه باشید.
علایم خرابی سنسور دریچه گاز
در ادامه، به بررسی مهم‌ترین علایم خرابی این قطعه می‌پردازیم:
-
شتابگیری نامنظم خودرو
اگر احساس می‌کنید شتاب خودرو همانند معمول نیست و نحوه حرکت اتومبیل با کندی مواجه است، می‌توان نسبت به بروز ایراد در سنسور دریچه گاز مشکوک بود. همچنین گاهی اوقات که نیاز به شتابگیری دارید، اتومبیل به دستورات ارسالی شما از طریق پدال گاز جواب مناسب نمی‌دهد؛ مثلا اگر دور موتور به جای افزایش افت می‌کند و یا اینکه گاهی اوقات نیز خودرو به طور ناگهان شتاب می‌گیرد و دور موتور بالا می‌رود، می‌توان نسبت به معیوب بودن سنسور دریچه گاز ظنین بود.
-
استارت خوردن بد و کارکردن نامنظم موتور در حالت درجا
اگر احساس می‌کنید خودروی شما پس از استارت خوردن به‌راحتی روشن نمی‌شود و با احتراق نامناسب روبرو است، ممکن سنسور tps خراب باشد. به‌علاوه اگر موتور در حالت درجا روال منظم و مطابق رویه همیشگی را ندارد، می‌توانید به وجود ایراد در سنسور موقعیت دریچه گاز و البته استپر موتور شک کنید.
ضمنا اگر موتور زود کاتاف می‌کند یا دور موتور با کاهش ناگهانی یا کُپ کردن مواجه شود، احتمالا به این دلیل است که سنسور دریچه گاز نمی‌تواند موقعیت صحیح پولکی دریچه گاز و میزان بازشدگی آن را تشخیص دهد و با ارسال سیگنال‌های اشتباه موجب عملکرد بد پیشرانه خواهد شد.
-
خودرو شتاب می‌گیرد اما سرعت آن از یک حد نسبتا پایین، فراتر نمی‌رود
در صورت خرابی سنسور دریچه گاز گاهی اوقات ممکن است در ابتدای کار با مشکل شتابگیری مواجه نشویم اما همین که سرعت مثلا از مقدار ۳۵ یا ۴۰ کیلومتر بر ساعت فراتر رفت، دیگر خودرو گاز نمی‌خورد و سرعت آن افت می‌کند. تحت چنین شرایطی پیشرانه خودرو از توان کافی بهره‌مند نبوده و فقدان قدرت موتور توسط کاربر به‌راحتی احساس خواهد شد. ناگفته نماند که احتمالا در این شرایط میزان مصرف سوخت نیز نسبت به شرایط عادی افزایش خواهد یافت و باک بنزین خودرو زودتر از موعد معمول خالی خواهد شد.
-
روشن شدن چراغ چک به همراه موارد بالا
روشن شدن چراغ چک می‌تواند دلایل بسیاری داشته باشد؛ خرابی هر یک از سنسورها، استپر موتور، انژکتورها و سایر بخش‌های سیستم برقی اتومبیل ممکن است به روشن شدن این چراغ زرد رنگ منجر شود. خرابی سنسور دریچه گاز نیز گاهی مواقع علاوه بر موارد فوق به روشن شدن چراغ چک منجر خواهد شد که در صورت دیدن این علامت باید هرچه زودتر خودرو را به تعمیرگاه‌های مخصوص برق اتومبیل ارجاع دهید. البته در صورت مشاهده علائم فوق نباید منتظر بمانید تا چراغ چک روشن شود و بهتر است پیش از بحرانی‌تر شدن اوضاع، اتومبیل را جهت تشخیص دقیق ایراد و تعویض قطعه معیوب به تعمیرگاه انتقال دهید.
دلایل خرابی سنسور دریچه گاز
در پایان بهتر است نگاهی نیز به علل خرابی سنسور دریچه گاز داشته باشیم. از جمله دلایل خرابی سنسور موقعیت دریچه گاز می‌توان به موتورشویی غیراصولی و نفوذ آب به درون این قطعه الکترونیکی، فشار آوردن بیش از حد به موتور خودرو در حدی که دور موتور به حد کاتاف یا توقف لحظه‌ای پاشش سوخت برسد، افزایش جریان برق ورودی به سنسور و همچنین کثیف شدن سنسور و تمیز نکردن آن برای مدت طولانی، همگی می‌توانند به عنوان دلایل خراب شدن سنسور دریچه گاز مد نظر قرار بگیرند
بیشتر بخوانید
