استپر موتور یکی از قطعات موتور خودرو است که با وجود کوچک‌بودن، وظایف بسیار مهمی برعهده دارد و اطلاع از دلایل و علائم خرابی استپر و همچنین شیوه نگهداری و تعمیر مناسب آن، امری حیاتی است. خرابی یا عدم عملکرد صحیح این قطعه، لذت رانندگی را از شما سلب خواهد کرد. پس با مجله تخصصی همراه مکانیک همراه باشید تا در مقاله پیش رو با این قطعه مهم بیشتر آشنا شوید. در این مقاله قصد داریم راجع به استپر و علائم خرابی آن اطلاعاتی را ارائه دهیم.
استپر موتور چیست؟
استپر قطعه‌ای مهم در موتور خودرو است که روی دریچه گاز خودروها نصب میشود. زمانی که پدال گاز فشرده نباشد، استپر که قطعه‌ای الکترونیکی-مکانیکی است، وظیفه تنظیم میزان هوای ورودی به دریچه گاز و همچنین روشن‌نگه‌داشتن ماشین را بر عهده دارد. استپر به‌همراه سنسور دریچه گاز، با دریافت و ارسال اطلاعات به ECU، مانع از خاموش‌شدن خودرو در دورهای پایین موتور میشود.
به علت وجود این قطعه در قسمت ورودی دریچه گاز، امکان آلودگی و کثیف‌شدن آن با ذرات معلق و دوده روغن وجود دارد. آلودگی استپر، موجب اختلال در عملکرد آن میشود و باید برای تمیزکردن این قطعه اقدام کرد تا آسیب جدی به موتور وارد نشود.
اجزای استپر موتور
این قطعه نیز همانند هر قطعه الکترونیکی دیگر، از اجزای مختلفی تشکیل میشود که هماهنگی تک‌تک این اعضا در کنار هم، باعث عملکرد بی‌نقص این قطعه میشود. ازجمله مهم‌ترین اجزای تشکیل دهنده استپر موتور، می‌توان به موتور الکتریکی، فنر نگه‌دارنده، بوش جداکننده، شفت استپر و کلاهک اشاره کرد.
نحوه عملکرد استپر موتور
همان‌طور که گفته شد، این قطعه روی دریچه گاز نصب و توسط کامپیوتر خودرو یا همان ECU کنترل میشود. استپر با حرکت رو به جلو و عقب، مقدار ورودی هوا را کنترل می‌کند که این حرکت، به‌واسطه 4 ترانزیستور کنترل میشود.
ECU با دریافت دمای موتور و سایر شرایط خودرو، فرمان لازم را به ترانزیستورها ارسال می‌کند و در نتیجه، دریچه استپر باز و بسته میشود. درواقع، با افزایش دمای موتور، دریچه آن باز میشود و پس از آن‌که دمای موتور کاهش یافت و به‌حد نرمال رسید، مجددا دریچه بسته میشود. همچنین اگر پدال گاز فشرده نباشد، به‌علت نیاز موتور به هوا، دریچه باز میشود تا هوای موردنیاز موتور تامین شود.
وظایف استپر موتور
همان‌طور که در ابتدای مقاله به آن اشاره شد، مهم‌ترین وظیفه این قطعه، روشن‌نگه‌داشتن خودرو در دورهای آرام است؛ اما استپر، وظایف دیگری نیز بر عهده دارد که در ادامه به آن خواهیم پرداخت.
ازجمله وظایف استپر موتور خودرو می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- استپر در زمان سردبودن موتور، نقش ساسات را ایفا می‌کند؛ یعنی هنگامی که موتور سرد است، با تنظیم سوزن، خودرو با اولین استارت روشن میشود.
- این قطعه، دور موتور را در زمان گرفتن بار اضافی تنظیم می‌کند؛ به‌عنوان مثال، هنگامی که در هوای گرم کولر خودرو را روشن میکنید، عملا در حال تحمیل بار اضافی به موتور هستید؛ در این زمان، باید دور موتور افزایش یابد تا پاسخ‌گوی این بار اضافی باشد که این امر، بر عهده استپر است.
- یکی دیگر از وظایف استوپر، تنظیم سوخت و هوا در دور پایین است. منظور از دورهای پایین در خودرو، معمولا بین 900 تا 1100 دور در دقیقه است. زمانی‌که خودرو در حال پارک است و موتور خودرو به صورت درجا و نرمال کار می‌کند، تنظیم سوخت و هوای ورودی توسط استپر انجام میشود.
- در زمان تعویض دنده‌ها، این قطعه سرعت خودرو را تنظیم می‌کند. وقتی که راننده هنگام تعویض دنده پای خود را از روی پدال گاز برمی‌دارد، استپر با جلوگیری از بسته‌شدن سریع مسیر هوا، سرعت را تنظیم می‌کند. شایان ذکر است که این موضوع در مواقعی نیز که راننده پای خود را به‌صورت ناگهانی از روی پدال ترمز بردارد، رخ می‌دهد.
علائم خرابی استپر موتور
حال وقت آن رسیده است که به علائم خرابی استپر بپردازیم. مهم‌ترین وظیفه استپر، جلوگیری از خاموش شدن خودرو در دورهای پایین است؛ به‌عبارتی، سرعت موتور در دورهای پایین توسط این قطعه تنظیم میشود؛ لذا خرابی آن در دورهای پایین، قابل تشخیص است و اغلب هنگام درجا کارکردن موتور، دور موتور پایدار نیست و مدام تغییر می‌کند. تشخیص خرابی استپر موتور با علائم دیگری نیز همراه است که در ادامه به آن اشاره خواهیم کرد:
- افزایش دور موتور بلافاصله پس از روشن‌کردن خودرو
- خاموش‌شدن خودرو با رهاکردن پدال گاز
- کاهش دور موتور در بارهای اضافی نظیر روشن‌بودن کولر
- عدم پایداری دور موتور هنگام درجاکارکردن
- گازخوردن بی‌دلیل خودرو پس از روشن‌شدن خودرو
- افزایش دور موتور با افزایش دمای موتور
تمامی نشانه های خرابی استپر موتور، مرتبط با نحوه عملکرد خود استپر هستند؛ چراکه دریچه آن به‌درستی باز و بسته نمی‌شود و در نتیجه، میزان هوای ورودی به موتور مختل شده و موارد فوق ظاهر خواهند شد.
شستن استپر موتور
برخی از علائمی که در بالا عنوان شد، به دلیل کثیفی قطعه استپر رخ می‌دهد که بدون مراجعه به مکانیکی می‌توانید آن را تمیز کنید. در ادامه، نحوه شستن استپر موتور را ذکر خواهیم کرد.
- خودرو را خاموش کنید و اجازه دهید که موتور به اندازه کافی خنک شود.
- محل استپر را شناسایی کنید. برای این کار، از راهنمای خودرو کمک بگیرید.
- پیچ‌های مربوطه را باز کنید و سیم‌ها و سایر اتصالات را از موتور جدا سازید.
- قطعه استپر را به‌دقت بشویید. برای این کار، می‌توانید از گازوئیل یا اسپری انژکتور استفاده کنید.
- آن را با استفاده از هوای فشرده خشک کنید.
- دریچه استپر را چک و از بازوبسته‌شدن آن اطمینان حاصل کنید.
- آن را به محل خود بازگردانید، اتصالات سیم‌ها را برقرار کنید و پیچ‌ها را ببندید.
پس از شستن و نصب مجدد استپر، چند روزی رانندگی کنید؛ چنانچه علائم خرابی این قطعه را که در این مقاله ذکر شد، مشاهده نکردید، یعنی مشکل از کثیفی استپر بوده است. اگر دوباره با علائم خرابی مواجه شدید، مشکل از جای دیگری است و برای یافتن ریشه مشکل و تعمیر آن، باید به یک مکانیک ماهر مراجعه کنید.
سوالات متداول استپر موتور
در ادامه برخی از سوالات متداول که در این زمینه مطرح شده است را پاسخ خواهیم داد. اگر در رابطه با استپر سوال دارید از قسمت کامنت‌ها با ما و دیگر دوستان به اشتراک بگذارید.
شایع‌ترین علامت خرابی استپر موتور چیست؟
اغلب هنگام درجا کار کردن موتور، دور موتور پایدار نبوده و مدام تغییر می‌کند.
آیا کثیف بودن استپر دلیلی برای خراب بودن آن است؟
بله برخی از علائم خرابی استپر موتور به دلیل کثیفی این قطعه رخ می‌دهد. تمیز کردن استپر موتور کار چندان پیچیده‌ای نبوده و شما به‌تنهایی و بدون مراجعه به مکانیکی نیز می‌توانید آن را تمیز کنید که در این مقاله به آن پرداختیم.
سلام ، خدا قوت ، من استوپر ماشینم ایراد داشت ، تعویض کردم و مارک مگنت مارلی گذاشتم ، از موقعی که عوض کردم اول که روشن می کنم دور موتور بالاست و طول می‌کشه پایین بیاد ، وقتی هم یکی دو ساعت پشت فرمون هستم موقعی که سرعتمو کم می کنم ماشین خاموش میشه آیا از بد تنظیم کردن استوپر است یا نه ماشینم قبل از تعویض استوپر هیچ ایرادی نداشت ، درضمن ماشینم ال نود پارس تندر می باشد
خوب
سلام
من تیبا ۱ دارم
پنج بار استوپر عوض کردم درست نشده ماشن گاز میخوره
بردم مکانیک میگه هوزینگ هیچ هوایی نمیکشه و میگه مشکل برقیه باطری سازم نفهمید مشکل برقیش چیه .
راهنمایی میکنید لطفا.
خیر
سلام خیلی خوب بود تقریبا اطلاع داشتم
بسیار ممنون از راهنمایی و توضیح شما استاد گرامی/ با تشکر مجدد
با سلام و خسته نباشید
ماشین من جیلی امگرند اتومات هست .ماشین تو حرکت نوسان دور موتور داره و چراغ d چشمک زن فعال میشه و ماشین خلاص میشه و بیشتر صبحا این اتفاق میفته
ناگفته نماند تازه گیربکس رو تعمیر کردم و ساعتی ماشین هم عوض شده . دریچه گاز و کاتالیزور هم چک شد مشکلی نداشتن .به نظر شما چه مشکلی می‌تونه داشته باشه
آیا این استوپر می‌تونه باعث این مشکلات بشه
سلام مهندس من یه استپر کروز برای xu7 دارم نصب کردم روی tu5 آیا مشکلی برا موتور پیس نمیاره
نه
دستت شماررد نکند بلد نبودم
بسیار عالی بود
سلام
از کله استوپر هوا وارد دریچه گاز میشود دلیل رفتن هوا به داخل چیست ،آیا در عملکرد خودرو تاثیر دارد؟
چون ماشینم لرزش دارد،بویژه هنگام کولر گیری لرزش بیشتر میشودپراید آ دوگانه ۹۸
کسی می دونه دلیلش
اره. من مکانیک نسیتم. ولی دل و روده ماشین رو میریزم بیرون بعد جمعذمیکنم
خیلی عالی واقعا دمتان گرم شیرمادرونان پدرتون حلالتون
سلام
ماشین پراید 86 دارم
وقتی کولر میزنم ماشین هنگام کلاج گرفتن تو گرما تو کلر کل ماشین خاموش میشه
چند ساله هرچی بگی عوض کردم رفع نشد
دیروز دوباره بردم تعمیرگاه فیش استوپر موتور رو در اورد و ماشین خاموش نشد تو کلر، ظهر هم بود اوج گرما اهواز
استوپر نو گذاشت فیش وصل بشه خاموش میکنه و در بیاره نه
کسی میدونه مشکل چیه؟؟
سلام
ماشین پراید 86 دارم
وقتی کولر میزنم ماشین هنگام کلاج گرفتن تو گرما تو کلر کل ماشین خاموش میشه
چند ساله هرچی بگی عوض کردم رفع نشد
دیروز دوباره بردم تعمیرگاه فیش استوپر موتور رو در اورد و ماشین خاموش نشد تو کلر، ظهر هم بود اوج گرما اهواز
استوپر نو گذاشت فیش وصل بشه خاموش میکنه و در بیاره نه
کسی میدونه مشکل چیه؟؟
مشکل از کامپیوتره
استپر تازه عوض کردم ولی هنوزم گاز میخوره ماشین پرایده
راهنمایی کنین
چندتااستپربایدعوض کنی تاببینی کدام به ماشینت میخوره
فیش دریچه گاز و استب موتور را با هم در موقع روشن بودن موتور بکش بیرون و دوباره بعد از 5ثانیه جا بزن درست میشه دیگه گاز اضافه نمیخوره
استپرموتور زمانت دار بگرد پیدا کن ببند م جواب نداد یکی دیگه بهت بده
منم چند تا استپر عوض کردم درست نشد ی مکانیک خوب خدا پدرشون بیامرزه گفت اگه مال خودتو بیرون ننداختی همونو تمیز کن بنداز درست میشه الان ۲ سال ازون موقع میگذره عین ساعت داره کار میکنه
خیر نمیدونستم واقعا مرسی ازاین که خیلی راحت مطلب روبه مخاطب میرسونیدمتشکرم
آره از کارایی استپر خبر داشتم همین امروز اصلأ در زمان حرکت شتاب ماشین نرمال نبود استپر راشستشو دادم وبستم باز درو موتور زیاد شد رفت روی 1700تا تا2000کم وزیاد میشد که نرمال باید روی 1000دور در دقیقه باشد
خیرمطلع نبودم ولی باتوضیح خوب شما یادگرفتم ممنون
خیر اما خوب توضیح دادید، سپاسگزارم
با سلام، آری میدونستم. ولی نحوه تمییز کردنش را بهتر یاد گرفتم
خیر بسیار آموزنده بود
خیلی مفید بود
سلام ممنون از راهنمایی شما خیلی کمکم کرد تا این مشکل خودرو راحله کنم واقعا درست نوشتید همان بود با مطالعه این مطلب توانستم ماشینم را دستش کنم اوکی************
بسیار عالی و مفید بود ممنونم
با سلام
بند ی ال ۹۰ مدل ۸۹ دارم ی مدت بود مخصوصا صبحها هی ماشین گاز می خورد، بردمش مکانیکی استپرش را باز کرد خیلی کثیف بود با اسپری تمیز کرد و داخل دریچه را هم با اسپری تمیز کرد ماشینم ی هفته ای خوب بود دوباره ی کم گاز می خوره تعمیر کار میگه باید شمع های ماشین را عوض کنید آیا ربطی به شمع ها داره ؟ و یا باید ی اسپری نو بخرم؟
ممنون میشم راهنمایی کنید
سلام من اینترنتی استپر خریدم،الان که بردم برای تعویض گفتن باید دیاگ زده شه که شاید به ماشینم‌بخوره یا نخوره.الان اون استپر مشکل داشته و میتونم پسش بدم؟
دوستان سلام وقت بخیر من پیکان وانت دوگانه انژکتور ۹۰ دارم که از عید ماشین خود به خود گاز میخورد و تو بنزین آمپر میرفت روی ۳ که وقتی ترمز میگرفتی سرعتش کم بشه یا وقتی میزدی به گاز آمپر میومد روی ۱ وایمیستاد و درست کار میکرد ام خیلی اذیت میکرد برای همین استپرو عوض کردیم و درست شد ولی خیلی به ندرت بازم مثل قبل میشد. اما این اواخر تو بنزین آمپر میرفت روی ۳ و تو گاز روی ۲ که ماشین رو از دست آدم درمیاورد برای همین سوکت یا سیم رو از استپر جدا کردیم و… بیشتر »
بله من کارشو میدونستم
سمند ای اف 7 دوگانه 99 ( تجربه پرهزینه و وقت گیر ) : وقتی موتور در حالت درجا کار میکرد مخصوصا” در ترافیک و پشت چراغ قرمز و حتی وقتی سریع پا رو از روی گار برمیداشتم یه دفعه دورموتور میفتاد و به ندرت هم چند باری خاموش شد . بعد از تعویض کلی سنسور از استپر موتور ( 2 بار ) سنسور گاز . باتری . شمع و وایرها . سنسور سوپاپ . مپ . شستشوی انژکتور . ریمپ . رفتم پیش یه تعمیرکار ( خدا خیرش بده ) یه استپر مکانیکی انداخت روی ماشین ( فقط یه… بیشتر »
این نظر و تجربه من فقط راجب ماشین پراید بهتره از استپرموتور مکانیکی استفاده کنید فیش استپر قبلی و هم جدا کنیددرسته چراغ چک روشن میشه ولی بهترین کارایی رو اون موقعه داره اگه استپرقبلی هم وصل باشه به کامپیوتر کدهای خطامیده شتاب کم میشه مصرف سوخت زیادمیشه موتور داغ میکنه الان چراغ چک ماشین من روشنه ولی ماشین شتاب عالی پیداکرده مصرف سوخت کم شده ماشین خیلی نرم کار میکنه
بله ولی متاسفانه قطعات چینی اشغال همیشه در خرابی ها بخصوص در لین مورد زیاد است
سلام دوست عزیز، چن روز پیش ماشینم که سورن ef7 مدل 97 است، بی جهت دور موتورش بالا میرفت، بردم استپر موتور و دریچه گاز رو برام با اسپری انژکتور تمیز کردن و درست شد ولی از همون موقع ماشینم وقتی سرده در دنده 2 و 3 در دور 1300 وقتی یخورده گاز میدم ریپ میزنه که قبلا این مشکلو نداشت، ولی بعد 5 دقیقه که ماشین گرم شد این مشکلم حل میشه…. میشه راهنمایی کنید
نه هیچ اطلاعی نداشتم.برایم سوال بود چرا بی دلیل ماشین گاز میخوره!
ن. تازه ماشین گرفتم. هیچی اطلاعاتی نداشتم. ممنون از راهنمایتون
خیر ممنون از توضیحات شما
عالی بود خسته نباشی ایا به جای استپر پراید میکانیکی میشه استپر دستی بست
سلام و خسته نباشید ماشینم پژو پارس سال مدل ۹۶ موتورشو تازه تعمیر کردم حال سولو دور موتورش میلرزه بعد نشون دادم حالت سولوش مصرفی سوخت دوبرابره تسمه تیم هم چندین جا چک شده تنظیم کامپیوترم زدم عیبی نداره سوزن هارم چک کردن شم و وایر هم عوض شده پمپ بنزین هم عوض شده ولی با دستگاهی ک میزد سر سولوش مصرفی بنزین دوبرابر بود لطفا اگر کسی عیبشو میدونه کمکم کنه ممنون
اینکه نوشتید سولو به معنی درجا کار کردن موتور همان کلمه انگیسی سِلوو به معنی آهسته هست شما لازم نیست بنویسید سولو که خواننده گیج بشه بلکه بنویسد درجا یا سِلوو
خودتم اشتبا نوشتی برادر اون اِسلو هست !!
سلام.تروخدا یکی کمکم کنه .پدرم دراومده.دوهفته پیش تعمیراساسی موتور206تیپ۵انجام دادم.پمپ هیدرولیکشم نو انداختم تعمیرکار ناشی زد سوزوندش مجبورشدم نو بندازم.الان سه روزه فرمونو تاآخر میپیچونم ماشین خاموش میشه واگه ماشین گرم بشه با نصفه دور فرمون چراغ روغن پشت آمپر شروع میکنه ب چشمک زدن یعنی فشار هیدرولیک نیروی موتور رو داره میگیره ونمیزاره اویل پمپ کارشو خوب انجام بده.شمع روغن وهیدرولیکم عوض کردم فیلترروغن عوض شد.چن تا مکانیک وتنظیم موتور بردم مشگلی نبود.استوپر ودریچه گازشم مشگل نداره.چکارکنم؟
پمپ هیدرولیک نمیسوزه که کل اجزای پمپ هیدرولیک یه کاسه نمد و بلبرینگ و واشر هست همین
سلام ی قطعه آیی هسته وسط این شیر ها هیدرولیک که شما زمانی فرمان رو می چرخونی از موتور بار گرفته میشه ی فشنگی هسته که این اطلاع به ecu,میده که موتور کمی گاز بخوره که افت دور نداشته باشه مشکل شما از فشنگی روی لوله‌ی هیدرولیک هسته
سلام فشنگی فشار هیدرولیک رو چک کن با دیاگ بایید با حرکت دادن فرمان عمل کنه اگه عمل نکنه ماشین با فرمان دادن دچار ارزش یا خاموش میشه
سپاس. توضیحات عالی بود
سپاس. توضیحات شما خیلی عالی بود.
دستتون درد نکنه عالی بود
خیرخیلی ممنون
سلام پراید دارم ۹۶ دوگانه دستی یورو ۴ ماشینم الان چند ماه چندتا عیب پیدا کرده از شهریور ماه اینجوری شده دماوند زندگی میکنم هوا سرد شده حالا صبح ها استارت میزنم ماشین راحت استارت میخوره تک استارت روشن میشه ولی ماشین یهو دل دل میکنه و خاموش میشه اصلا روشن نمیمونه مجبورم بزنم روی گاز تا ماشین روشن بمونه و گرم بشه گرم که میشه رو بنزین میزنم اوکیه حتی خاموش کنم و باز استارت بزنم دیگه خاموش نمیشه. حالا توی جاده خوب راه میره ولی پدال گاز تاخیر داره گاز میدی یه کپ ریز بعد شروع میکنه گاز… بیشتر »
سیم گاز ماشین رو چک کردین چون من همین مشکل داشتم که با تعویض سیم گاز خوب شد
شما برو ی ecu تستی بزار رو ماشین بین درست میشه یانه البته منم همین مشکل رو داشتم تمام قطعات رو که شما بالا گفتن عوض کردن درست نشد آخر سر ی روز رفتم سوکت سنسور اکسیژن کشیدم ماشین درست شد جالبه این جاست که نه خطاا داشت پارامتر هاشم که میگفتن خوبه
دو مورد چک کن اول سوکت سنسور اکسیژن بالا دربیار وامتحان کن اگر خوب شد مشکله سنسوره…دوم پمپ بنزین ممکن نیمسوزه باشه زمانی که باک بنزینت پر نباشه پمپ داغ میشه ونیمه سوز بودن خودش نشان میده در فشار اولیه که میگیری همچی اوکی هست اما بعد از گرم شدن وزمان کم بودن بنزین مشکل بیشتر میشه
وایرهاتوعوض کن
خیر.
با تشکر
سلام من یک آردی ۸۴ دارم. بعضی مواقع در حال حرکت یکدفعه خاموش میشه و دیگه روشن نمیشه مگر اینکه ۱۰دقیقه تا ربع‌ساعت صبر کنم تا خنک شود و سپس استارت بزنم در این صورت روشن میشود. در اون محدوده‌ی ۱۰ تا ۱۵دقیقه‌ای که روشن نمی‌شود وایرشمع را چک کردم برق به شمع نمی‌رسد یک تعمیرکار گفت احتمالا از سنسور دور موتور است. تا حالا دوبار این سنسور را تعویض کردم اما فرقی نکرده. در مورد استپر هم عرض کنم که حین رانندگی خودرو گاهی گاز میخورد. خطای استپر هم در دیاگ قبلا دیده شده بود. ولی آیا اینکه ماشین… بیشتر »
سلام مشکل از رله دوبل خودرو است که نیمه سوخته شده با عوض کردن رله دوبل مشکل حل میشه
پمپ بنزین چک کنید احتمالا نیم سوز شده یا فشار پمپ ضعیف شده
احتمالا کوییل بازدید دوباره بشه که نیمسوز نباشه ،رله دوبل چک بشه و سنسور دور موتور اگه زود به زود خراب میشه مشکل خرابیش ازفرایول میشه ۷
سلام پمپ بنزین پیکانی ها همشون این مشکلو دارن پمپ بنزین عوض کن درست میشه پمپ بنزین که کار میکنه داغ. میشه فشار بنزین میاد پایین
سلام وقتی که در حال حرکت خاموش میشه تو اردی به احتمال زیاد از فیوز کالسکی باشه یا خود رله دوبل
خیر ممنون از شما
با تشکر از راهنمایی مفید ومختصرتون وچقدر مفیدتر میشد چنانچه دوره های حضوری وغیر حضوری در جهت آموزش ابتدایی(مقدماتی) مطرح میکردید تا علاقه مندان با شرکت در دوره وکسب اطلاعات در هر چه آماده تر وسلامت اتوموبیل خود بیهوده متحمل مخارج اضافی وآلوده کردن میحط زیست فعالتر باشند
با تشکر وارزوی موفقیت برای تیم فنی شما
خیر