یکی از شرکت‌های بیمه آلمانی تحقیقی درباره نحوه نصب صندلی کودکی در خودروها انجام داده است که نتیجه آن شگفت‌انگیز است. در ماشین‌های قدیمی که ایزوفیکس ندارند، تنها 30 درصد صندلی‌های کودک به‌درستی نصب می‌شوند. جالب است بدانید که این عدد برای ماشین‌های دارای ISOFIX به بالاتر از 95 درصد می‌رسد. تفاوت 65 درصدی نشان می‌دهد که استاندارد ایزوفیکس صندلی در افزایش ایمنی خودروهای سواری برای کودکان کاملا ضروری است. در این مطلب قصد داریم به معرفی این استاندارد بپردازیم و همچنین خودروهایی را معرفی کنیم که دارای Isofix هستند.
ایزوفیکس صندلی چیست؟
ISOFIX مخفف عبارت International Standard Organization Fix است که در واقع نوعی سیستم استاندارد جهانی برای نصب صندلی کودک در خودرو به‌شمار می‌رود. داستان از این قرار است که امکان بستن کمربند ایمنی برای کودکان خردسال در صندلی عقب خودرو وجود ندارد. به همین دلیل معمولا از صندلی ماشین کودک استفاده می‌شود. در خودروهای قدیمی برای مهار صندلی کودک معمولا از کمربندهای سرنشینان عقب استفاده می‌شود. تجربه نشان داده است که این روش در حفظ شرایط ایمن برای صندلی کودک چندان کارآمد نیست.
سیستم استاندارد ایزوفیکس راه‌حل مشخصی را در این زمینه ارائه کرد. از سال 1997 به‌این طرف شاهد تولید خودروهایی با این استاندارد در سطح اروپا بودیم. از سال 2012 به بعد نیز تولید خودروها بر اساس استاندارد Isofix صندلی در بسیاری از کشورهای جهان اجباری شد.
این استاندارد روشی ساده، سریع و ایمن برای نصب صندلی کودک در خودرو را معرفی می‌کند. بر این اساس تمام سازندگان خودروهای سواری باید این استاندارد را رعایت کنند. به‌این ترتیب خطرات جانی تهدید‌کننده کودکان خردسال در خودروهای سواری تا حد زیادی کنترل می‌شوند.
سیستم ایزوفیکس چگونه نصب می‌شود؟
در این قسمت نحوه بستن و عملکرد سیستم ایزوفیکس را بررسی می‌کنیم. معمولا در قسمت سرنشینان عقب خودرو، دو قسمت مجزا برای نصب صندلی کودک در نظر گرفته می‌شود که کاملا شبیه به‌یکدیگر هستند. برای نصب هر صندلی سه میله روی بدنه ماشین نصب می‌شود. دو میله به‌صورت افقی کنار هم قرار می‌گیرند. هر صندلی کودک دو فک دارد که به این میله‌های افقی قفل می‌شوند. فک‌ها معمولا با فشردن یک دکمه بسته شده یا باز می‌شوند. بعد از قفل شدن فک‌ها به میله‌ها با شنیدن صدای کلیک، حرکت خطی صندلی کودک مهار می‌شود.
اما هنوز احتمال واژگون شدن یا چرخیدن صندلی کودک در اثر تصادف وجود دارد. استاندارد ایزوفیکس صندلی برای این مشکل نیز راه چاره‌ای پیشنهاد می‌کند. یک میله دیگر نیز به بدنه خودرو متصل می‌شود. یک یا دو قلاب فلزی به‌همراه بند در ناحیه بالای صندلی کودک وجود دارد. این قلاب‌های فلزی نیز به میله سوم قفل می‌شوند. به این ترتیب عملا جلوی چرخش صندلی کودک نیز گرفته می‌شود.
برای جلوگیری از لرزش و وارد شدن نیروی بیش از حد هنگام ترمز گرفتن یا تصادف به کودکان نیز از یک پایه استفاده می‌شود. این پایه زیر صندلی کودک قرار می‌گیرد و ارتفاع آن متغیر است. این پایه از طرف دیگر روی کف خودرو قرار گرفته و محکم می‌شود. به این ترتیب جلوی لرزیدن و وارد شدن تکانه‌های سنگین به صندلی کودک نیز گرفته می‌شود.
مزایای سیستم ایزوفیکس چیست؟
ایزوفیکس در مقایسه با روش سنتی یعنی از استفاده کمربند ایمنی برای مهار صندلی کودک، امنیت به‌مرات بیشتری را برای کودکان به ارمغان می‌آورد. مهار صندلی با استفاده از کمربند ایمنی صرفا با هدف جلوگیری از جابجایی آن هنگام وارد شدن ضربه انجام می‌گیرد. این در حالی است که سیستم ISOFIX علاوه بر این موضوع، باعث می‌شود کمترین میزان انتقال نیرو و ضربه در طول رانندگی به کودک انتقال پیدا کند.
از آن گذشته ایجاد یک سیستم استاندارد ثابت باعث شده تا خطای والدین هنگام نصب صندلی کودک در خودرو به‌حداقل مقدار ممکن کاهش پیدا کند. نصب ایزوفیکس صندلی خیلی راحت است و در عرض چند ثانیه صورت می‌گیرد. بار دیگر به ابتدا متن برگردید و آماری که توسط شرکت بیمه آلمان ذکر کردیم را با دقت بررسی کنید!
انواع ایزوفیکس صندلی
استاندارد ایزوفیکس برای کودکان تا 4 سال در نظر گرفته شده است. البته ممکن است در برخی از خودروها، امکان نصب صندلی‌های مخصوص تا کودکان 12 ساله وجود داشته باشد. عملکرد و طراحی سیستم‌های Isofix صندلی از منطق یکسانی برخوردار هستند. در عین حال ممکن است که این استاندارد در خودروها به‌شکل‌های گوناگونی پیاده شود. انواع ایزوفیکس صندلی در سه دسته اصلی تقسیم‌بندی می‌شوند:
- یونیورسال
- نیمه یونیورسال
- اختصاصی
Isofix یونیورسال را می‌توان روی انواع و اقسام خودروها اجرا کرد. این در حالی است که سیستم نیمه یونیورسال روی گروه محدودتری از خودروها قابل نصب است. در مقابل سیستم اختصاصی Isofix نیز وجود دارد که صرفا برای یک خودروی مشخص تولید شده و قابل استفاده است.
کدام ماشین ایرانی ایزوفیکس دارد؟
معمولا درپوش‌هایی در قسمت تکیه‌گاه صندلی‌های سرنشینان عقب خودرو برای ایزوفیکس در نظر می‌گیرند. در دفترچه راهنمای خودروها نیز توضیحات مفصلی درباره نحوه باز و بسته کردن صندلی کودک با این سیستم ارائه می‌شود. سوال اساسی این است که کدام ماشین ایرانی ایزوفیکس دارد؟ در بازار ایران تعدادی از خودروهای داخلی از استاندارد Isofix برخوردار هستند که عبارت‌اند از:
- کوییک R
- ساینا دنده‌ای EX
- تیبا هاچ بک
- تیبا صندوق‌دار EX
- دنا و دنا پلاس
- پژو 207
- سورن پلاس
- رانا پلاس
- تارا
- شاهین
معمولا امکان نصب ایزوفیکس صندلی به‌صورت جداگانه در خودروهای سواری نیز وجود دارد. البته باید ملاحظات ایمنی و فنی در این زمینه رعایت شود تا سیستم نصب شده با استاندارد خودرو سازگاری داشته باشد.
ایزوفیکس دوبل چیست؟
قبل از پایان مطلب لازم است که توضیحی مختصر درباره مفهوم ایزوفیکس دوبل ارائه کنیم. منظور از Isofix دوبل استفاده از دو سیستم ایزوفیکس به‌صورت همزمان نیست. اگر برای خرید صندلی‌های ماشین کودک اقدام کنید، محصولاتی را مشاهده خواهید کرد که به‌جای 2 فک، 4 فک روی پایه آن‌ها قرار دارد. هدف از این طراحی آن است که امکان نصب دو طرفه صندلی (رو به‌راننده و پشت به‌راننده) فراهم شود. برخی از خودروها متناسب با این شرایط تولید می‌شوند. بنابراین سیستم ایزوفیکس آن‌ها را با نام Isofix دوبل می‌شناسند.
کلام پایانی
در این مطلب به‌بررسی سیستم ایزوفیکس صندلی در خودروهای سواری پرداختیم. اگر کودک خردسال دارید، پیشنهاد می‌کنیم حتما به‌سراغ خودروهایی بروید که مطابق این استاندارد طراحی شده‌اند. در ضمن هنگام خرید صندلی کودک ماشین، ضمن در نظر گرفتن ظرفیت وزن، گروه سنی و جنس بدنه و اتصالات، حتما از قابلیت اتصال Isofix در آن اطمینان حاصل کنید. استفاده از این صندلی‌ها به‌خصوص در شرایط مسافرت‌های برون‌شهری برای تامین امنیت کودکان و آسایش خاطر بیشتر شما به‌عنوان والدین ضروری است.
