در شرایطی که قطعات خودرو و هزینه‌های تعمیرگاهی دائما در حال افزایش هستند، بهترین راهکار برای مدیریت هزینه‌های جاری صاحبان خودرو، رعایت اصول رانندگی صحیح است. یکی از مهم‌ترین اصول، رانندگی با دور موتور استاندارد در سرعت پایین و بالا است. بالا بودن دور موتور شاید در کوتاه مدت مشکل‌ساز نباشد؛ اما در بلند مدت آسیب جدی به موتور وارد می‌کند که ممکن است به خسارت‌های چندین میلیونی ختم شود. اگر کنجکاو هستید که رانندگی با دور موتور بالا چه تبعاتی دارد، مطلب حاضر را تا پایان دنبال کنید.
عوارض رانندگی با دور موتور بالا
اولین نکته‌ای که باید مد نظر داشته باشید این است که دور موتور بالا الزاما در شرایط سرعت بالا اتفاق نمی‌افتد. دور موتور بالا در سرعت پایین هم رخ می‌دهد. اگر شما در سرعت پایین، پای خود را روی پدال گاز فشار دهید و وقتی دور موتور به محدوده 3000 رسید، دنده را عوض نکنید، فشار زیادی به خودرو وارد می‌شود.
5 مورد از ضررهای رانندگی با دور موتور بالا عبارت‌اند از:
- افزایش مصرف سوخت
- افزایش تولید آلاینده
- افزایش غیرعادی دمای موتور
- افت کیفیت روان‌کاری موتور
- افزایش استهلاک قطعات موتور
در ادامه لازم است پیرامون هر یک از معایب رانندگی با دور موتور بالا بیشتر توضیح دهیم.
افزایش مصرف سوخت
فشار دادن پا روی پدال گاز به معنی افزایش تعداد عملیات احتراق در موتور برای تامین انرژی مکانیکی مورد نیاز خودرو است. بنابراین بدیهی است که مصرف سوخت خودرو هم افزایش پیدا می‌کند. از آنجایی که رانندگی با دور موتور بالا به معنی تداوم مصرف سوخت زیاد در پیشرانه خودرو است، بنابراین یکی از اتفاقاتی که احتمالا توجه شما را به خود جلب خواهد کرد، کوتاه شدن دوره‌های زمانی سوخت‌گیری است.
افزایش تولید آلاینده
بدیهی است که افزایش میزان مصرف سوخت در خودرو به‌معنی بالا رفتن میزان آلاینده‌های تولید شده است. کنیستر به‌عنوان قطعه‌ای که مسئولیت کنترل آلاینده‌های خروجی از موتور را بر عهده دارد، دارای ظرفیت محدودی است. به‌همین دلیل، وقتی میزان آلاینده‌های خروجی از موتور افزایش پیدا می‌کند، کنتیسر از عهده مهار همه آن‌ها بر نمی‌آید و شاهد خروج آلاینده‌های بیشتری از اگزوز خودرو خواهید بود.
افزایش غیرعادی دمای موتور
مهم‌ترین مشکل رانندگی با دور موتور بالا در طولانی مدت، افزایش غیرعادی دمای پیشرانه ماشین است. این اتفاق می‌تواند تبعات سنگینی به‌دنبال داشته باشد. چراکه هر یک از قطعات موجود در پیشرانه موتور، توان کار کردن تا حداکثر دمای مشخصی دارند. در وهله اول، افزایش غیرعادی دمای موتور باعث می‌شود که راندمان آن کاهش پیدا کند و شما به‌عنوان راننده حس خواهید کرد که توان و شتاب‌گیری ماشین افت پیدا کرده است.
در کنار آن، حرارت بالا منجر به آسیب دیدن بسیاری از قطعات داخلی موتور می‌شود. اتفاقی که راهی به جز صرف هزینه بابت تعویض قطعات موتور را باقی نمی‌گذارد. یکی از مهم‌ترین مشکلات افزایش شدید دمای موتور، واشر زدن است. این اصطلاح برای سوختن واشر سرسیلندر به‌کار می‌رود.
افت کیفیت روان‌کاری موتور
روغن موتور مسئولیت اصلی در روان‌کاری قطعات پیشرانه را بر عهده دارد. علاوه بر آن، گردش روغن موتور در کنار سیستم خنک کننده در جلوگیری از افزایش غیرعادی دمای موتور نقش ایفا می‌کند. حتی اگر بهترین روغن موتور موجود در بازار ایران را برای خودروتان تهیه کنید، باید توجه داشته باشید که تنها تا دمای مشخصی می‌تواند خاصیت گران‌روی خود را حفظ کند.
افزایش شدید دمای موتور در شرایط رانندگی با دور موتور بالا موجب می‌شود که اولا روغن موتور خاصیت روان‌کاری خود را از دست بدهد. در کنار آن، میزان بخار شدن روغن موتور خودرو نیز افزایش پیدا می‌کند. در نتیجه مجبور خواهید خیلی زودتر از موعد معمول برای تعویض روغن موتور دست به کار شوید.
افزایش استهلاک قطعات موتور
از جمله عوارض رانندگی با دور موتور بالا، افزایش استهلاک قطعات موتور است. این اتفاق به دو دلیل رخ می‌دهد. اولا بالا رفتن دور موتور به‌معنی افزایش فعالیت قطعات داخلی پیشرانه است که باعث می‌شود میزان تماس قطعات درگیر در آن بالا رود. از سویی دیگر، کاهش توان روان‌کاری موتور هم شدت اصطکاک قطعات موتور را بیش از پیش افزایش می‌دهد. در نتیجه این اتفاق، بسیاری از قطعات داخلی موتور با مشکل روبه‌رو می‌شوند که برخی از آن‌ها عبارت‌اند از:
- یاتاقان‌ها
- میل لنگ
- میل سوپاپ و نشیمنگاه آن
- رینگ‌ها و پیستون‌ها
- شاتون
دلایل افزایش غیرعادی دور موتور خودرو
بالا رفتن دور موتور خودرو همواره به‌دلیل فشار دادن پدال گاز و عدم تعویض به موقع دنده از سوی راننده اتفاق نمی‌افتد. گاهی اوقات این اتفاق نشانه‌ای از وجود یک مشکل در خودرو است. به‌عنوان مثال، دور موتور بالا در حالت درجا یکی از مشکلاتی است که امکان دارد برای هر خودرو رخ دهد. از جمله مهم‌ترین دلایل افزایش دور موتور خودرو می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- گیر کردن پولکی دریچه گاز
- خراب شدن سنسور دور موتور
- مشکل داشتن سیم پدال گاز خودرو
- خرابی کامپیوتر یا ECU ماشین
- وجود نشتی در سیستم هوارسانی یا سوخت رسانی موتور
- خرابی مپ سنسور
- گرفتگی سوزن انژکتور
- نشتی روغن گیربکس
- گیر کردن استپر موتور
کلام پایانی
در این مطلب به بررسی ضررهای رانندگی با دور موتور بالا پرداختیم. به‌عنوان یک اصل کلی هنگام رانندگی، هر گاه با فشار دادن پدال گاز، دور موتور به 30000 دور بر دقیقه رسید، دنده را تعویض کرده و به دنده بالاتر بروید. همچنین در زمان کاهش سرعت با رسیدن دور موتور به 1000، زمان تعویض دنده و آمدن به دنده پایین‌تر فرا رسیده است. پیشنهاد می‌کنیم معایب رانندگی با دور موتور بالا را جدی بگیرید تا جلوی بسیاری از خسارت‌های احتمالی گرفته شود.
