لنت ترمز همانند بسیاری دیگر از قطعات مصرفی خودرو نظیر فیلترها، تسمه‌ها و روان‌کارها، عمر محدودی دارد و در فواصل زمانی مشخص، باید نسبت به تعویض آن اقدام کنید. با توجه به شرایط پیش‌آمده در بازار خودروی ایران و افزایش شدید قیمت قطعات یدکی خودرو، امروزه بسیاری از رانندگان به دنبال راه‌کاری برای کاهش استهلاک خودرو هستند تا در فواصل زمانی طولانی‌تری نیاز به تعویض لوازم مصرفی هم‌چون لنت ترمز داشته باشند. از همین رو یکی از مهم‌ترین موضوعات نگهداری خودرو، افزایش عمر لنت ترمز خودرو است.
در مطلب افزایش عمر لنت ترمز خودرو، نگاهی به عوامل موثر بر افزایش عمر لنت ترمز خواهیم داشت و روش‌های گوناگون کاهش استهلاک مجموعه ترمز خودرو را مورد بررسی قرار می‌دهیم. اگر به دنبال افزایش سلامتی و طول عمر اتومبیل خود و لوازم آن هستید، در ادامه این مطلب با ما همراه باشید.
نگاهی به سیستم ساده و کاربردی ترمز خودرو
سیستم ترمز در خودروهای سبک، از چند دهه پیش تاکنون بر اساس یک روند ساده کار می‌کند. این روند تا به امروز، تغییرات خاصی را تجربه نکرده است و تنها خودروسازان نسبت به بهینه‌سازی عملکرد آن اقدام کرده‌اند. هنگامی که راننده پدال ترمز را فشار می‌دهد، مایع هیدرولیک سیستم ترمز که به‌صورت ساده روغن ترمز نامیده می‌شود، در کانال‌ها جریان پیدا می‌کند.
بر اثر افزایش فشار این مایع، لنت‌های ترمز از جایگاه خود به حرکت درمی‌آیند و به دیسک می‌چسبند. بر اثر این روند، سرعت خودرو کاهش می‌یابد یا آن‌که به‌صورت کامل متوقف می‌شود. این رویه در سیستم ترمز دیسکی رخ می‌دهد؛ درحالی‌که سیستم ترمز کاسه‌ای یا درام، عملکرد ساده‌تری دارد و لنت‌ها از درون، سرعت حرکت کاسه ترمز را کاهش می‌دهند.
سیستم ترمز مورد اطمینان که عملکرد مناسبی را از خود به نمایش بگذارد، یکی از ملزومات هر خودرو محسوب می‌شود. فاصله بین مرگ و زندگی، تنها چند لحظه است و ترمزها باید واکنش مناسب و سریعی به دستورات راننده نشان دهند. هر بار که راننده پدال ترمز را فشار می‌دهد، بر اثر سایش لنت و دیسک، مقداری از مواد لنت ترمز مصرف می‌شود. به طور معمول، توصیه می‌شود هنگامی که شصت یا هفتاد درصد از مواد لنت ترمز مصرف شده است، نسبت به تعویض آن اقدام کنید؛ اما لنت‌های ترمز معمولا چه‌قدر دوام دارند؟ در ادامه، به این سوال پاسخ خواهیم داد.
عمر متوسط لنت ترمز
سیستم ترمز خودرو، یکی از پراستهلاک‌ترین قطعات در خودروهای سبک و سنگین است. لنت‌های ترمز، به طور دائم در حال سایش هستند و علاوه بر اصطکاک، گرمای فوق‌العاده زیادی را تجربه می‌کنند که موجب تخریب لنت‌ها و اتصالات آن‌ها خواهد شد. عوامل مختلفی بر دوام و عمر لنت ترمز تاثیر دارند؛ اما در حالت کلی، عمر متوسط لنت‌های ترمز برای وسایل نقلیه با توجه به وزن و سگمنت آن‌ها و هم‌چنین کیفیت لنت مورداستفاده، 50 تا 110 هزار کیلومتر برآورد می‌شود.
عوامل موثر بر افزایش عمر لنت ترمز
عوامل موثری بر افزایش عمر لنت ترمز خودرو تاثیر دارند که از جمله آن‌ها، می‌توان به سبک رانندگی، وزن و بار وسیله نقلیه، جنس لنت مورداستفاده و شرایط اقلیمی اشاره کرد. برای مثال، رانندگی در جاده‌های کوهستانی یا شهرهای طولانی به دلیل آن‌که نیاز به ترمزگیری بیشتری دارد، موجب فرسودگی سریع‌تر لنت‌های ترمز خواهد شد. چند عامل بر ماندگاری و عمر لنت‌های ترمز موثر هستند که در ادامه، به بررسی هر کدام خواهیم پرداخت.
عامل اول موثر بر افزایش عمر لنت ترمز: جنس لنت ترمز
امروزه لنت‌های ترمز از مواد مختلفی ساخته می‌شوند و به همین دلیل، با قیمت‌های گوناگونی به دست مشتری می‌رسند. لنت‌های ترمز امروزی، از جنس فلز، مواد آلیاژی، مواد آلی یا سرامیک ساخته می‌شوند. لنت‌های فلزی و نیمه‌فلزی یا آلیاژی، ارزان‌ترین‌ها هستند و امروزه، استفاده از آن‌ها تقریبا منسوخ شده است؛ چراکه با سیستم‌های ترمز جدید هم‌خوانی ندارند. لنت‌های ترمز سرامیکی، بهترین نوع موجود در بازار هستند و بیشترین دوام و طول عمر را برای راننده فراهم می‌کنند.
عامل دوم: سبک رانندگی
با توجه به این‌که اکثر خودروهای داخلی از نظر سیستم ترمز با یکدیگر مشابهت دارند و جنس لنت ترمزهای مورد استفاده در خودروهای ایرانی نیز تقریبا یکسان است، سبک رانندگی، عاملی تاثیرگذار در افزایش یا کاهش عمر مفید لنت ترمز خودرو خواهد بود.
انجام توقف‌های شدید و سخت به طور مکرر، عامل مهمی در نابودی لنت‌های ترمز خودروی شما خواهد بود. هم‌چنین رانندگانی که عادت دارند به طور هم‌زمان هر دو پای خود را با پدال‌ها درگیر کنند، به صورت ناخود‌آگاه پدال ترمز را فشار می‌دهند که این مساله موجب ساییدگی دائمی لنت به دیسک و کاهش عمر آن خواهد شد.
اگر تجربه رانندگی در جاده‌ها و خیابان‌های کشورمان را داشته باشید، حتما می‌دانید که اکثر رانندگان ایرانی تمایل به رعایت فاصله طولی با خودروی جلویی ندارند. انجام این کار، علاوه بر افزایش احتمال تصادف، موجب می‌شود تا راننده در صورت نیاز به کاهش سرعت، با فشار بیشتری پدال ترمز را فشار دهد. هرقدر فاصله خودروی شما با خودروی جلویی کاهش یابد، مدت زمان در دسترس برای انجام واکنش کمتر می‌شود و به همین دلیل، مجبور می‌شوید شدیدتر از حالت عادی ترمز بگیرید.
عامل سوم: گیربکس
مصرف لنت ترمز در خودروهای اتوماتیک و دنده‌ای، با یکدیگر فرق دارد که این مساله، به دلیل ذات متفاوت گیربکس‌های اتوماتیک و دنده‌ای پیش می‌آید. به دلیل تاخیر معمول گیربکس‌های اتوماتیک، لنت‌های ترمز در این گونه خودروها مدت زمان بیشتری با دیسک درگیر خواهند بود. این رویداد، هنگامی رخ می‌دهد که راننده پدال ترمز را فشرده است و قصد متوقف‌کردن خودرو را دارد؛ درحالی‌که گیربکس هم‌چنان در حال ارسال قدرت و گشتاور به چرخ‌ها است و مدتی طول می‌کشد تا از این کار دست بکشد.
این مساله در خودروهایی که به گیربکس دستی مجهز هستند، بسیار کمرنگ‌تر است؛ چراکه راننده هم‌زمان با ترمزگیری، به سنگین‌کردن دنده یا گرفتن کلاچ نیز اقدام می‌کند. در‌صورتی‌که مالک خودروی مجهز به گیربکس دستی هستید و تبحر زیادی در رانندگی دارید، باید خوشحال باشید؛ چراکه مصرف لنت ترمز خودروی شما، بسیار کمتر از خودروهای اقتصادی با گیربکس اتوماتیک خواهد بود.
عامل چهارم موثر بر افزایش عمر لنت ترمز خودرو : روغن ترمز
روغن ترمز، روان‌کار اصلی و مایع حیات سیستم ترمز خودروهای سبک است. روغن ترمز نیز همانند روغن موتور، درجه‌های متفاوتی دارد و باید با توجه به اطلاعات درج‌شده در دفترچه راهنمای خودرو، اقدام به تعویض روغن ترمز کنید. تعویض یا اضافه‌کردن روغن ترمز، یکی از سرویس‌های معمول خودرو است که موجب افزایش عمر لنت و سایر اجزای سیستم ترمز خواهد شد.
عامل پنجم: روتورها
تعویض مکرر لنت ترمز هنگامی که روتورهای ترمز خودرو فرسوده شده‌اند، کاری بیهوده است؛ چراکه ابتدا باید روتورها را تعویض کنید. همان‌طور‌که در مقدمه مطلب ذکر کردیم، سیستم ترمز یکی از پراستهلاک‌ترین قسمت‌های هر خودرو است که گرما و اصطکاک بسیار زیادی را تحمل می‌کند و به همین دلیل، امکان فرسودگی روتور ترمزها در طولانی‌مدت وجود دارد که در این صورت، باید نسبت به تعویض روتورها و اتصالات آن‌ها اقدام کنید.
روتورهای تاب‌خورده یا فرسوده، به‌راحتی می‌توانند لنت‌ها را از بین ببرند و تعویض‌نکردن آن‌ها، موجب افزایش هزینه نگهداری از خودرو خواهد شد؛ چراکه باید در فواصل زمانی کوتاه‌تری نسبت به تعویض لنت‌ها اقدام کنید. روتورهای فرسوده علاوه بر کاهش عمر لنت‌ها، توانایی ترمزگیری وسیله نقلیه شما را نیز کاهش خواهند داد.
عامل ششم: توجه به چراغ‌های هشداردهنده
خودروهای امروزی، به چراغ‌های هشداردهنده مختلفی مجهز هستند که هنگام وقوع مشکل در یکی از سیستم‌های خودرو، این مساله را با چراغ هشدار به اطلاع راننده می‌رسانند. سیستم ترمز نیز چنین چراغی را در هر خودرو به خود اختصاص داده است که روشن‌شدن آن، نمایان‌گر یک مشکل در این سیستم خواهد بود. در‌صورتی‌که خودروی شما به سیستم ترمز ضدقفل یا ABS مجهز است و چراغ این سیستم روشن شده است، باید در کوتاه‌ترین زمان نسبت به برطرف‌کردن این عیب اقدام کنید. روشن‌ماندن دائمی چراغ ABS، نشان‌دهنده وقوع یک مشکل بزرگ در خودرو است که علاوه بر تبعات مالی، ایمنی شما و دیگران را به خطر خواهد انداخت.
جمع‌بندی بررسی افزایش عمر لنت ترمز
به انتهای بررسی افزایش عمر لنت ترمز خودرو رسیدیم؛ هزینه‌های نگهداری خودرو در کشورمان پس از افزایش شدید نرخ ارز، روندی صعودی را طی کرده است و امروزه حتی برای نگهداری از ساده‌ترین خودروی کشور یعنی پراید، متحمل هزینه‌های سنگینی خواهید شد. سیستم ترمز نیز یکی از بخش‌های حیاتی هر خودرو محسوب می‌شود که انجام به‌موقع سرویس‌های آن، مانع از وقوع مشکلات بزرگ‌تری خواهد شد. راهکارهایی که در متن به آن‌ها اشاره شد، نکاتی ساده برای پیش‌گیری از وقوع مشکلات بزرگی هستند که رفع آن‌ها، نیاز به پرداخت هزینه‌های گزافی خواهد داشت و بار مالی سنگینی را بر دوش مالک خودرو خواهند افزود. برای اطلاع از بهترین راه‌های نگهداری از خودرو و کاهش استهلاک اتومبیل‌ها، به مطالب بخش نکات فنی و آموزشی مجله همراه مکانیک مراجعه کنید.
بیشتر بخوانید
