قطعات فراوانی در فرآیند تولید قدرت موتور خودرو مشارکت دارند. بسیاری از این قطعات، مصرفی هستند و پس از مدتی عمر مفید آن‌ها به پایان می‌رسد. همچنین ممکن است برخی از قطعات پیشرانه در اثر وارد ضربه، قرار گرفتن در معرض حرارت بیش از حد یا عدم روان‌کاری مناسب آسیب ببینند. خرابی قطعات موتور معمولا با نشانه‌هایی همراه است. یکی از نشانه‌های مشترک که می‌تواند خبر از مشکل در بخش‌های مختلف پیشرانه بدهد، کاهش شتاب ماشین است. اگر در جستجوی علت کاهش شتاب خودرو هستید، حتما این مطلب را تا پایان دنبال کنید.
علت کاهش شتاب خودرو چیست؟
علت کاهش شتاب خودرو را می‌توان در یکی از موارد چهارده‌گانه زیر جستجو کرد:
- خرابی شمع و وایر ماشین
- مشکل پیدا کردن انژکتور
- گرفتگی یا خرابی کاتالیزور ماشین
- خرابی سنسور اکسیژن
- گرفتگی فیلتر هوا و سوخت
- پاره شدن تسمه تایم
- بالانس نبودن چرخ‌ها
- کثیف شدن یا خرابی سنسور دور موتور
- خرابی پمپ بنزین ماشین
- خرابی سنسور مپ
- مشکل پیدا کردن ایسیو
- پاره شدن سیم پدال گاز
- خرابی صفحه کلاچ
- خرابی گیربکس
برای درک بهتر دلیل کاهش شتاب ماشین لازم است درباره هر یک از موارد فوق بیشتر توضیح دهیم.
1. خرابی شمع و وایر ماشین
عملیات احتراق در موتور کاملا وابسته به عملکرد صحیح و دقیق شمع است. شمع در موتور جرقه لازم برای احتراق مخلوط سوخت و هوا در محفظه احتراق را ایجاد می‌کند. انرژی الکتریکی مورد نیاز برای جرقه زدن شمع نیز توسط وایر به آن انتقال پیدا می‌کند. مشکل پیدا کردن شمع و وایر باعث اختلال در فرآیند جرقه‌زنی می‌شود. در نتیجه عملیات احتراق به‌درست صورت نمی‌گیرد. این مشکل با کاهش چشم‌گیر شتاب خودرو همراه می‌شود. در مطلب علائم و علت خرابی شمع خودرو توضیحات بیشتری در این زمینه ارائه کرده‌ایم.
2. مشکل پیدا کردن انژکتور
انژکتور مسئولیت پاشش سوخت به داخل محفظه احتراق را بر عهده دارد. اگر به‌هر دلیل انژکتور در انجام وظیفه خود با مشکل روبه‌رو شود، سوخت به میزان کافی وارد محفظه احتراق نمی‌شود. این موضوع باعث می‌شود راندمان احتراق موتور کاهش پیدا کند. در نتیجه، شتاب خودرو نیز به‌صورت محسوس کم می‌شود. اصلی‌ترین مشکل انژکتور، مسدود شدن سوزن آن در اثر تجمع رسوب موجود در سوخت است که با شستشوی سوزن برطرف می‌شود.
3. گرفتگی یا خرابی کاتالیزور ماشین
کاتالیست یکی از قطعات سیستم اگزوز خودرو به‌شمار می‌رود. این قطعه جایی حد فاصل منیفولد (Manifold) خروج دود موتور تا صدا خفه‌کن (Muffler) اگزوز قرار می‌گیرد. کاتالیزور می‌تواند بین 8 تا 30 برابر آلاینده‌های خودرو را کاهش دهد. احتمال گرفتگی یا خرابی کاتالیست به مرور زمان وجود دارد. دلیل کاهش شتاب ماشین ممکن است ناشی از گرفتگی کاتالیست باشد.
اگر در جستجوی علت کاهش شتاب خودرو در سربالایی هستید، باید در وهله اول سلامت کاتالیزور را بررسی کنید. گرفتگی کاتالیست باعث می‌شود تا مسیر خروج آلاینده‌ها تا حدی مسدود شود. در نتیجه ممکن است شاهد بازگشت بخشی از گازهای آلاینده به درون محفظه احتراق موتور باشیم.
این موضوع باعث می‌شود که عملا فضای کمتری برای ورود اکسیژن به محفظه احتراق وجود داشته باشد. در نتیجه کیفیت احتراق کاهش پیدا می‌کند. موضوعی که به‌صورت مستقیم روی کاهش قدرت موتور تاثیر می‌گذارد. در نتیجه وقتی پای خود را روی پدال گاز فشار می‌دهید، ماشین شتاب معمولی را نخواهد داشت. در مطلب علائم خرابی کاتالیزور خودرو می‌توانید با سایر نشانه‌های آسیب دیدن این قطعه آشنا شوید.
4. خرابی سنسور اکسیژن
یکی از حسگرهایی که در تنظیم میزان اختلاف سوخت و هوای موتور خودرو نقش کلیدی ایفا می‌کند، سنسور اکسیژن است. سنسور اکسیژن قطعه مصرفی نیست و عمر مفید محدود ندارد. البته ممکن است به‌دلیل قرار گرفتن در معرض حرارت شدید، رسوب گرفتگی و ضربه خوردن آسیب ببیند. خراب شدن سنسور اکسیژن ممکن است نسبت ایده‌آل اختلاط سوخت و هوا در موتور را بهم بزند. در نتیجه این اتفاق شتاب خودرو افت می‌کند. بالا رفتن مصرف سوخت، ریپ زدن ماشین، صدای غیرعادی موتور، گاز نخوردن ماشین و … نیز سایر علائم خرابی سنسور اکسیژن هستند.
5. گرفتگی فیلتر هوا و سوخت
گرفتگی فیلتر هوا باعث می‌شود هوای کمتری به محفظه احتراق موتور انتقال یابد. همجنین تجمع رسوب در فیلتر بنزین نیز انتقال سوخت در سیستم سوخت رسانی را مختل می‌کند. هر دو مشکل نسبت اختلاط سوخت و هوا را برهم می‌زند و راندمان موتور کاهش پیدا می‌کند. گاهی اوقات علت کاهش شتاب خودرو پراید و سایر ماشین‌ها، گرفتگی فیلتر هوا است. برای جلوگیری از بروز این مشکل باید هر 5000 کیلومتر یکبار فیلتر هوا و هر 10 هزار کیلومتر یکبار فیلتر بنزین ماشین را تعویض کنید.
6. پاره شدن تسمه تایم
علت کاهش شتاب خودرو 206 و سایر ماشین‌ها ممکن است پاره شدن تسمه تایم باشد. پاره شدن تسمه تایم باعث می‌شود که اتصال بین میل لنگ و میل سوپاپ قطع شود. در نتیجه علی‌رغم گردش میل لنگ، میل سوپاپ نمی‌چرخد. به‌همین دلیل عملا چرخه انتقال قدرت در خودرو شکل نمی‌گیرد. کاهش شتاب، لرزیدن اتاق خودرو و افزایش حجم دود خروجی از اگزوز سه نشانه پاره شدن تسمه تایم حین رانندگی هستند. البته ناگفته نماند تنظیم نبودن تسمه تایم هم می‌تواند منجر به افت شتاب ماشین شود.
7. بالانس نبودن چرخ‌ها
عدم تعادل بین چرخ‌ها حتی بر شتاب و ترمزگیری خودرو نیز تاثیرگذار است. وقتی چرخ‌های خودرو بالانس نباشند در هنگام ترمزگیری بخشی از نیروی ایستایی برای کنترل چرخ صرف می‌شود و در نتیجه ترمز ضعیف عمل می‌کند. درواقع لاستیک چسبندگی کافی با سطح جاده ندارد که این امر در جاده‌های لغزنده و پیچ‌های تند بسیار خطرناک است. از طرفی بالانس نبودن چرخ‌ها بر روی شتاب خودرو هم موثر است و باید برای دست‌یابی به شتاب بیشتر، نسبت به قبل فشار بیشتری به موتور وارد کنید. ناگفته نماند مهم‌ترین نشانه بالانس نبودن چرخ‌ها، لرزش فرمان خودرو است.
8. کثیف شدن یا خرابی سنسور دور موتور
وظیفه سنسور دور موتور، اندازه‌گیری دور موتور ماشین در شرایط مختلف و ارسال اطلاعات مربوط به آن به ایسیو خودرو است. اگر این قطعه مغناطیسی در اثر تجمع ذرات آلاینده کثیف شود یا به‌دلیل وارد شدن ضربه و حرارت زیاد به‌کلی از کار بیفتد، مشکلاتی از جمله کاهش شتاب خودرو ایجاد می‌شود. البته اصلی‌ترین نشانه خرابی سنسور دور موتور خودرو، روشن نشدن ماشین هنگام استارت زدن یا خاموش شدن خودرو بلافاصله بعد از روشن شدن است.
9. خرابی پمپ بنزین ماشین
پمپ بنزین وظیفه رساندن سوخت از باک به موتور را در خودرو بر عهده دارد. علت کاهش شتاب اولیه خودرو ممکن است خرابی پمپ بنزین باشد. اتفاقی که مانع از انتقال سوخت با فشار مناسب به موتور می‌شود. خرابی پمپ بنزین در مواقعی ناشی از مشکلات برقی این قطعه است. اما گاهی اوقات نیز به‌دلیل کیفیت پایین سوخت، رسوب زیادی در پمپ بنزین جمع می‌شود و این قطعه را از کار می‌اندازد. معمولا در مواقعی که پمپ بنزین به‌صورت ناقص کار می‌کند، شاهد افت شتاب ماشین خواهید بود.
10. خرابی سنسور مپ
سنسور مپ در مجرای ورودی هوا به موتور در برخی از خودروها نصب می‌شود. این قطعه داده‌های اندازه‌گیری فشار هوای ورودی به موتور را در اختیار ایسیو می‌گذارد. اگر به‌دلیل خرابی، سنسور مپ فشار واقعی منیفولد را کمتر از میزان واقعی گزارش کند، ایسیو بر پایه اطلاعات اشتباه، دستور انتقال سوخت به‌مقدار کمتر از حد مورد نیاز به موتور را صادر می‌کند. در نتیجه این اتفاق، قدرت تولیدی موتور کاهش می‌یابد و شتاب خودرو نیز کمتر از حد مورد نیاز خواهد بود.
11. مشکل پیدا کردن ایسیو
اگر ایسیو به‌عنوان مغز خودرو دچار مشکل شود، پردازش اطلاعات ارسالی از سنسورهای مختلف به این قطعه مختل می‌گردد. در نتیجه این اختلال، ممکن است بسیاری از دستورهای صادر شده ایسیو به بخش‌های مختلف موتور اشتباه باشد. یکی از نتایج اختلال در عملکرد ایسیو، کاهش شتاب خودرو است. به‌این‌معنی که هر چه پای خود را روی پدال گاز فشار می‌دهید، میزان قدرت تولیدی در موتور افزایش پیدا نمی‌کند تا ماشین شتاب بالاتری بگیرد.
12. پاره شدن سیم پدال گاز
علت شتاب نداشتن ماشین سمند یا هر خودروی دیگری ممکن است پاره شدن سیم پدال گاز باشد. این اتفاق معمولا برای خودروهای مدل پایین بیشتر رخ می‌دهد. پاره شدن سیم پدال در حین حرکت باعث می‌شود که عملا با فشار دادن پدال، پیغامی به ایسیو و موتور ارسال نشود. در نتیجه شاهد کاهش شتاب و حتی خاموش شدن ماشین خواهید بود.
13. خرابی صفحه کلاچ
فرسایش صفحه کلاچ خودرو با نشانه‌های مختلفی همراه است که کاهش ناگهانی شتاب خودرو یکی از آن‌ها است. اگر نشانه‌های دیگری مانند تعویض سخت دنده، تکانه شدید یا لرزش خودرو هنگام رها کردن کلاچ، خشک شدن پدال کلاچ و سروصدای غیرعادی هنگام جا رفتن دنده نیز همراه کاهش شتاب خودرو رخ دهد، احتمال خرابی صفحه کلاچ به‌مراتب بیشتر است.
14. خرابی گیربکس
علت کاهش شتاب خودرو اتومات ممکن است ناشی از خرابی گیربکس آن باشد. مشکل پیدا کردن گیربکس اتومات عملا فرآیند تعویض دنده در خودرو را مختل می‌کند. در نتیجه ماشین نمی‌تواند با قدرت و شتاب مناسب حرکت کند.
کلام پایانی
فارغ از اینکه علت کاهش شتاب خودرو چیست، نباید نسبت به این موضوع بی‌تفاوت باشید. یکی از مهم‌ترین فاکتورها برای قضاوت درباره کیفیت هر خودرو، شتاب‌گیری آن است. حتی وقتی قصد فروش ماشین را دارید، باید ابتدا دلیل کاهش شتاب خودرو را شناسایی و برطرف کنید. در غیر این صورت ممکن است پیدا شدن مشتری زمان‌بر باشد یا مجبور به فروش خودرو زیر قیمت بازار شوید.
