هزینه تعمیر گیربکس بههمراه قطعات تعویضی برای برخی از خودروها در سال 1404 بسته به میزان آسیب دیدگی آن ممکن است حتی به بیش از 100 میلیون تومان هم برسد. داغ شدن گیربکس معمولا بیشترین خسارت را برای جعبه دنده خودرو ایجاد میکند. بههمین دلیل، اگر نسبت به این اتفاق بیتفاوت باشید، باید خود را برای پرداخت هزینههای سنگین آماده کنید. در این مطلب به بررسی 10 علت داغ شدن گیربکس دستی و اتومات میپردازیم. حتما تا پایان با ما همراه باشید.
مشکلات داغی گیربکس چیست؟
داغ شدن گیربکس در وهله اول روی کیفیت روغن گیربکس تأثیر میگذارد. روغن گیربکس در بازه دمایی مشخص میتواند وسیکوزیته خود را حفظ کند و خاصیت روانکاری و ضد سایش داشته باشد. افزایش دمای بیش از حد گیربکس موجب داغ شدن روغن گیربکس اتومات و دستی میشود. در نتیجه روانکاری بین قطعات داخلی گیربکس به درستی صورت نمیگیرد. معمولا اگر دمای داخل گیربکس به محدوده بالاتر از 150 درجه سلسیوس برسد، روغن گیربکس به نقطه جوش میرسد.
در نتیجه این اتفاق، اصطکاک بین قطعات متحرک داخلی گیربکس افزایش مییابد. این موضوع خود بهتنهایی باعث تشدید حرارت داخل جعبه دنده میشود. در نتیجه این اتفاق خیلی زود شاهد خرابی قطعات داخلی گیربکس مانند مبدل گشتاور، بلبرینگها، یاتاقانها و … میشود. بد نیست بدانید مبدل گشتاور گیربکس خودروهای معمولی بازار بین 10 تا 30 میلیون تومان در حال حاضر (آذر 1404) قیمت دارند و جایگزین کردن این قطعه هزینه قابل توجهی به شما تحمیل میکند.
اگر نسبت به داغ شدن گیربکس پراید و خودروهای دیگر بیتوجهی کنید، با مشکلات جدی روبهرو میشوید که حتی با تعمیر گیربکس نیز قابل جبران نیستند. ذوب شدن قطعات داخلی گیربکس، ترکیدن واشرها و اورینگها، تاب برداشتن بدنه و سایر قطعات فلزی گیربکس و قفل شدن کامل گیربکس از جمله این مشکلات هستند. در این شرایط، هیچ راهی به جز تعویض کامل گیربکس برای شما باقی نمیماند. بد نیست بدانید که قیمت کامل گیربکس دستی و اتومات کوییک بهعنوان یکی از ارزانترین ماشینهای بازار در حال حاضر به ترتیب حدود 20 و 60 میلیون تومان است.
کافی است به هزینههای فوق، اجرت تعمیر گیربکس را نیز اضافه کنید تا متوجه شوید داغ شدن گیربکس میتواند چه خسارت سنگینی برای شما به بار بیاورد.
اگر به فکر تعویض ماشین خود و خرید مدلهای بهتر هستید، میتوانید بهراحتی ماشین خود را با کمک همراهمکانیک بفروشید.
علت داغ شدن گیربکس چیست؟
برخی از دلایل داغ شدن گیربکس دستی و اتومات مشترک هستند؛ اما در عین حال، بعضی از دلایل افزایش بیش از حد دما در گیربکس های اتومات و دستی نیز با یکدیگر تفاوت دارند. در جدول زیر، علت داغ شدن گیربکس اتوماتیک و دستی را مشاهده میکنید.
|
دلایل داغ شدن گیربکس دستی |
علت داغ شدن گیربکس اتوماتیک |
|
کاهش میزان روغن گیربکس دستی |
کاهش میزان روغن گیربکس اتومات |
|
پایین بودن کیفیت روغن گیربکس دستی |
پایین بودن کیفیت روغن گیربکس اتومات |
|
حمل بار بیش از برای طولانی مدت با ماشین |
حمل بار بیش از برای طولانی مدت با ماشین |
|
رانندگی طولانی مدت در شرایط سخت |
رانندگی طولانی مدت در شرایط سخت |
|
خرابی کلاچ و استفاده نامناسب از آن |
خرابی رادیاتور روغن گیربکس اتومات |
|
خرابی قطعات داخلی گیربکس دستی |
خرابی قطعات داخلی گیربکس اتومات |
|
تراز نبودن موقعیت گیرکس |
مشکلات سیستمهای الکترونیکی مرتبط با گیربکس اتومات |
در ادامه لازم است درباره هر یک از دلایل داغ شدن بیش از حد گیربکس دستی و اتومات بیشتر توضیح دهیم.
علت داغ شدن گیربکس دستی
مهم ترین دلایل داغ شدن گیربکس کوییک و سایر خودروهای دارای جعبه دنده دستی را در این بخش بررسی میکنیم.
1. کاهش میزان روغن گیربکس
شما بهعنوان راننده باید مطمئن شوید که همراه میزان کافی روغن گیربکس در محفظه جعبه دنده خودروتان وجود دارد. اگر میزان روغن گیربکس از حد استاندارد کاهش پیدا کند، روانکاری قطعات داخلی در جعبه دنده با مشکل روبهرو شده و دمای قطعات در اثر سایش افزایش مییابد.
بازرسی دورهای کمک میکند تا در صورت کاهش سطح روغن گیربکس این موضوع را تشخیص دهید. حتما نسبت به نشانه های روغن ریزی زیر خودروتان حساس باشید. در ادامه ظرفیت استاندارد روغن گیربکس برخی از خودروها را مشاهده میکنید:
- پراید، کوییک، ساینا و تیبا: 2.5 لیتر
- پژو پارس، پژو 206 تیپ 2: 2 لیتر
- دنا پلاس اتومات، تارا اتومات: 7 لیتر
- جک S5: 7.2 لیتر
اطلاعات مربوط به ظرفیت روغن گیربکس هر خودرو را میتوانید در دفترچه راهنمای آن مشاهده کنید. خوشبختانه در خودروهای اتومات معمولا گیج اختصاصی برای چک کردن سطح روغن گیربکس وجود دارد. شما باید خودرو را روشن کنید و مدتی صبر کنید تا موتور گرم شود و سپس دنده را در حالتهای مختلف قرار دهید. در نهایت دنده را در حالت پارک بگذارید و گیج روغن گیربکس را چک کنید تا سطح آن را تشخیص دهید.
2. پایین بودن کیفیت روغن گیربکس
در دفترچه راهنمای هر خودرو، سطح کیفیت استاندارد روغن گیربکس مشخص شده است. حتما در زمان تعویض روغن گیربکس به این موضوع توجه داشته باشید. استفاده از روغن گیربکس با سطح کیفیت پایینتر یا تقلبی میتواند یکی از دلایل داغ شدن گیربکس دستی یا اتومات باشد.
همچنین باید توجه داشته باشید که روغن گیربکس نیز مشابه روغن موتور عمر مفید مشخص دارد. تعویض به موقع روغن گیربکس کمک میکند تا جلوی بروز مشکلاتی مانند داغ شدن جعبه دنده را بگیرید. در همین راستا دعوت میکنیم مطلب بهترین زمان برای تعویض روغن گیربکس دستی و اتومات را مطالعه کنید.
3. حمل بار بیش از برای طولانی مدت با ماشین
حمل بار سنگین بهخصوص در بلندمدت فشار زیادی به گیربکس خودرو وارد میکند. این موضوع باعث میشود میزان تولید حرارت در گیربکس افزایش یابد و در نتیجه منجر به داغ شدن آن میشود. هر خودرو براساس نوع طراحی توان حمل بار تا سقف مشخص را دارد. برای مثال، سقف بار مجاز در پراید برابر با 500 کیلوگرم است. عدم استفاده از خودروی سواری برای حمل بار سنگین بهعنوان فعالیت روزمره در جلوگیری از داغ شدن گیربکس خودرو ضروری است.
4. رانندگی طولانی مدت در شرایط سخت
شرایط رانندگی نیز در داغ شدن گیربکس دستی و اتومات نقش دارد. به عنوان مثال، اگر در مسیرهای شیبدار برای طولانی مدت رانندگی کنید، مدام مجبور به دنده معکوس کشیدن میشوید و این موضوع فشار بسیار زیادی به گیربکس وارد میکند. همچنین نیم کلاچ کردن در ترافیکهای طولانی نیز میتواند گیربکس را معرض حرارت زیاد قرار دهد. در خودروهای اتومات نیز جابهجایی بین دنده N و D در ترافیکهای طولانی مدت به گیربکس فشار میآورد.
5. خرابی کلاچ و استفاده نامناسب از آن
سعی کنید تا جای ممکن از کلاچ برای کنترل سرعت ماشین در رانندگی استفاده نکنید. نیم کلاچ کردن فشار زیادی را به صفحه کلاچ و گیربکس خودرو وارد میکند.
همچنین رانندگی در شرایطی که صفحه کلاچ فرسوده شده یا سیستم کلاچ از حالت تنظیم استاندارد خود خارج شده باشد، موجب میشود که کلاچ به طور کامل درگیر نشود و لغزش زیادی نیز داشته باشد. در نتیجه این اتفاق حرارت زیادی تولید میشود که بخش قابل توجهی از آن به گیربکس انتقال مییابد.
6. خرابی قطعات داخلی گیربکس دستی
به مرور زمان احتمال فرسایش و خرابی بلبرینگهای قطعات داخلی گیربکس دستی وجود دارد. خرابی بلبرینگها باعث میشود اصطکاک بین قطعات متحرک داخلی گیربکس افزایش یابد و حرارت زیادی تولید شود که منجر به افزایش دمای گیربکس میشود. همچنین آسیب دیدن چرخدندههای گیربکس دستی نیز میتواند مشکل مشابهی را به وجود آورد.
6. تراز نبودن موقعیت گیربکس
گاهی اوقات در اثر وارد شدن ضربههای شدید، دسته موتور میشکند. یکی از وظایف دسته موتور، مهار گیربکس در موقعیت مشخص است. شکستن دسته موتور باعث خارج شدن گیربکس از وضعیت تراز میشود. در نتیجه محورهای داخلی گیربکس نیز از راستای خود خارج میشوند. عدم تراز بودن محورها باعث میشود که بار اضافی قابل توجهی به قطعات داخلی گیربکس تحمیل شود. در نتیجه میزان اصطکاک و حرارت تولیدی داخل گیربکس بهشدت افزایش پیدا میکند.
اگر بودجه زیادی ندارید، میتوانید با کمک همراهمکانیک، انواع خودروی صفر یا کارکرده را بهصورت اقساطی خریداری کنید.
علت داغ شدن گیربکس اتومات
تجربه نشان میدهد که گیربکس اتومات بهدلیل ساختمان پیچیدهتر و همچنین حساسیت بیشتر به کیفیت روغن نسبت به گیربکس دستی بیشتر در معرض خطر داغ شدن قرار دارد. بههمین دلیل، باید مراقبت بیشتری از گیریکس اتوماتیک به عمل بیاید. مهمترین علت داغ شدن گیربکس اتومات را در ادامه بررسی میکنیم. البته از توضیح موارد مشترک بین دلایل داغی گیربکس اتومات و دستی پرهیز میکنیم.
1. خرابی رادیاتور روغن گیربکس اتومات
علت داغ شدن گیربکس تیگو ۷ و سایر خودروهای اتومات میتواند ناشی از خرابی رادیاتور گیربکس آنها باشد. معمولا در خودروهای اتومات برای جلوگیری از افزایش بیش از حد دمای گیربکس، یک سیستم خنک کننده اختصاصی برای جعبه دنده در نظر میگیرند. این سیستم با استفاده از آب، دمای روغن گیربکس و سایر قطعات داخلی را کاهش میدهد. اگر در اثر نشتی یا گرفتگی مجاری رادیاتور، خنک سازی روغن گیربکس به خوبی انجام نشود، شاهد داغ شدن گیربکس اتومات خواهید بود.
2. خرابی قطعات داخلی گیربکس اتومات
سایش کلاچهای داخلی گیربکس اتومات، لغزش مبدل گشتاور یا قفل شدن آن، خرابی سوپاپهای هیدرولیک یا الکتریکی هدایت روغن گیربکس و تعویض دنده از جمله عواملی هستند که میتوانند مشکلات جدی در عملکرد گیربکس اتومات ایجاد کنند که دو مورد از آنها داغ شدن گیربکس و عدم تعویض مناسب دنده هستند.
3. مشکلات سیستمهای الکترونیکی مرتبط با گیربکس اتومات
در ساختار برخی از گیربکس های اتومات پیشرفته از سنسورهای اختصاصی استفاده میشود تا عملکرد آنها در شرایط ایدهآل حفظ شود. این سنسورها معمولا با کامپیوتر خودرو در ارتباط هستند. بروز اختلال در عملکرد سنسورها یا مشکل پیدا کردن ECU میتواند عملکرد گیربکس اتومات را تحت تأثیر قرار دهد و منجر به داغ شدن آن شود.
نشانه های داغ شدن بیش از حد گیربکس دستی و اتومات
شناخت نشانه های داغ شدن گیربکس اتوماتیک و دستی اهمیت کمتر از آشنایی با دلایل این رخداد ندارد. مهم ترین علائم داغ شدن گیربکس اتومات و دستی را میتوان به صورت زیر برشمرد:
- به مشام رسیدن بوی روغن سوخته (ناشی از روغن سوزی در گیربکس)
- مشاهده روغن ریزی زیر خودرو
- تعویض دنده سخت در گیربکس دستی
- تأخیر زیاد در تعویض دنده گیربکس اتومات
- قفل شدن گیربکس
- لرزیدن ماشین بهخصوص هنگام تعویض دنده
- بهگوش رسیدن صدای شبیه به زوزه از سمت گیربکس به خصوص هنگام تعویض دنده
کلام پایانی
در این مطلب علت داغ شدن گیربکس دستی و اتومات را بررسی کردیم. تعویض روغن گیربکس در زمان مناسب، عدم حمل بار سنگین با خودرو، رعایت اصول رانندگی صحیح با خودرو در شرایط مختلف و بازرسی دورهای گیربکس مهمترین نکاتی هستند که برای جلوگیری از داغ شدن گیربکس سراتو، پراید و هر خودروی دیگری باید مد نظر قرار دهید و خود را در برابر هزینههای سنگین تعمیر گیربکس تا حد زیادی بیمه کنید.
