یکی از آسیبهایی که در میان خودروهای مجهز به موتورهای درونسوز متداول است، گرم شدن بیش از حد اجزای آن محسوب میشود و این امر نیز به دلیل انفجاری است که در داخل موتور صورت میگیرد. چنانچه گرما و دمای حاصل از این سوختوساز بهخوبی کنترل نشود، میتواند خرابیهای جبرانناپذیری را در پی داشته باشد؛ از همینرو سیستم خنککاری خودرو یکی از حیاتیترین سیستمهای آن بهشمار میرود.
کلیک کن و عضو کانال تلگرام همراه مکانیک شو تا فیلمهای جذاب خودرو مورد نظرت رو ببینی
سیستم خنککاری اجزای متعددی دارد که یکی از آنها رادیاتور است و شاید بتوان رادیاتور را قلب سیستم خنککننده در نظر گرفت که در صورت معیوب بودن آن، عملکرد کل سیستم خنککاری مختل میشود. کم شدن آب رادیاتور یکی از مشکلات شایع در بین خودروها است که در مقاله «دلایل کم شدن آب رادیاتور» از مجله همراه مکانیک بر آن هستیم تا نگاهی دقیقتر به این موضوع داشته باشیم.

فلسفه وجودی سیستم خنککننده
موتورهای درونسوز بر اساس تبدیل انرژی شیمیایی سوخت به انرژی مکانیکی عمل میکنند، اما با وجود پیشرفتهای فوقالعادهای که در صنعت خودروسازی رخ داده است؛ بازده این واکنش بسیار پایین بوده و حدود 70 درصد انرژی نهفته در سوخت به گرما تبدیل میشود. این مقدار انرژی گرمایی تولید شده، در اولین گام باعث بالا رفتن دمای موتور و قطعات آن میشود. بسیار واضح است که برای جلوگیری از تب بیش از حد موتور، باید بهواسطه سیستمی این گرمای تولیدی گرفته شده و به محیط پیرامونی منتقل شود.
مطالعه مقالات زیر را از دست ندهید |
مهمترین دلیل وجود سیستم خنککاری، کمک به خنک شدن موتور و رساندن دمای آن به دمای بهینه است، اما منظور از دمای بهینه چیست؟ مظمئنا میدانید که موتور سرد نیز همانند موتور بیش از حد داغشده، دارای مشکلاتی است و علاوهبر کاهش بازدهی موتور، میزان آلایندگی آن نیز افزایش خواهد یافت. از همینرو دمایی تحت عنوان دمای بهینه برای عملکرد موتور تعریف شده و این سیستم خنککاری است که که به موتور کمک میکند که هر چه سریعتر به دمای تعیینشده برسد و عملکرد مناسبی داشته باشد.

اجزای سیستم خنککاری
مهمترین اجزای سیستم خنککاری عبارتند از:
- رادیاتور: مخزنی از جنس مس و بهصورت مشبک بوده و به خنککاری آب کمک میکند. رادیاتورها با توجه به ماهیت مشبک بودن خود در معرض هوای زیادی قرار داشته و همین امر تبادل حرارتی را سرعت میبخشد. رادیاتورها به دو دسته افقی و عمودی تقسیمبندی میشوند.

- فن: فن خودرو هوا را با فشار زیاد از روی رادیاتور عبور داده و به نحوی یک ابزار کمکی جهت خنککاری آب رادیاتور بهشمار میآید. شایان ذکر است که این فنها انرژی موردنیاز خود را یا از موتور یا از الکتروموتور تعبیهشده در خودرو میگیرند.

- مجاری آب: عمل احتراق در داخل سیلندرها رخ میدهد و بیشترین گرما نیز در همین سیلندرها تولید میشود. مجاری آب سیستم خنککاری در اطراف سیلندرها جای گرفتهاند و گرمای حاصل از احتراق را به خود میگیرند.
- ترموستات: در مسیر برگشت آب از موتور به رادیاتور قرار داشته و مهمترین وظیفه آن نیز ثابت نگهداشتن دمای موتور است.
کلیک کن تا بدون اتلاف وقت و پاسخ گویی به تلفن ماشینت رو بصورت سفارشی بفروشی
- واتر پمپ: وظیفه این قطعه پمپاژ آب به مجاری اطراف سیلندرها است. واترپمپ انرژی خود را از طریق تسمه و از موتور دریافت میکند.
- منبع انبساط: منبع انبساط مخزنی 2 لیتری است که در کنار رادیاتور نصب شده و چنانچه دمای موتور بیش از حد بالا رود؛ آب اضافی وارد آن میشود.
دلایل کم شدن آب رادیاتور
هرگونه اختلالی در عملکرد سیستم خنککاری میتواند عواقب بسیار وخیم و جبرانناپذیری را در پی داشته باشد که متاسفانه برخی از رانندهها نسبت به این مساله آگاهی کافی ندارند. یکی از مواردی که میتواند عملکرد صحیح سیستم را تحتالشعاع خود قرار دهد، کم شدن آب رادیاتور است.
چنانچه آب رادیاتور کاهش یابد، موتور آنچنان که باید خنک نشده و میتواند حتی منجر به سوختن سرسیلندرها نیز شود که تعویض و تعمیرات آن، نیاز به صرف هزینه گزافی دارد، اما دلایل کم شدن آب رادیاتور چیست؟
مهمترین دلایل کاهش آب رادیاتور عبارتند از:
- سوراخ شدن رادیاتور
- وجود نشتی در اتصالات و لولهها
- خراب شدن واترپمپ
- ورود آب به سیلندر
- نشت آب از منبع انبساط
- نداشتن ضدیخ و رسوبگیری موتور
- نشتی آب از بخاری
- نقص فنی ترموستات
- نشتی از در رادیاتور
- خرابی فن
اضافه کردن آب به رادیاتور
به هر دلیلی که آب رادیاتور خودروی شما کم شده باشد نیاز به افزودن آب دارد، در غیر اینصورت موتور دچار آسب جدی خواهد شد. پس از آنکه دلیل کاهش آب رادیاتور آشکار و اصلاح شد؛ میتوانید به ترتیب زیر، آب به رادیاتور اضافه کنید.
- خودرو را در جایی صاف و امن، پارک کنید.
- خودرو را خاموش کرده و اجازه دهید موتور به اندازه کافی خنک شود. اگر برای مدت زمان طولانی رانندگی کردهاید حداقل 1 ساعت باید صبر کنید تا دمای موتور پایین آمده و پایدار شود.
- میزان مایع داخل منبع انبساط را چک کنید.
تنها با یک کلیک میتونی تا 30 دقیقه بعد خودروت رو با طرح فروش فوری همراه مکانیک به پول نقد تبدیل کنی
- ضدیخ و آب مقطر را به مقدار لازم با هم مخلوط کنید. میزان هر یک از این مواد را از دفترچه راهنما چک کرده و چنانچه به آن دسترسی ندارید یا چیزی در آن قید نشده است به میزان یکسان (50-50) از هر کدام را با هم مخلوط کنید.

- درب منبع انبساط یا درب رادیاتور را باز کرده و مخلوط را اضافه کنید. هیچگاه پیش از خنک شدن کافی موتور، درب رادیاتور را باز نکنید؛ چراکه رادیاتور تحت فشار کار کرده و هر آن ممکن است آب با فشار زیاد به بیرون فوران کرده و منجر به سوختگی شود و از آنجایی که عمدتا سر افراد بالای رادیاتور قرار میگیرد، میتواند سوختگی چشم و صورت را در پی داشته باشد. لذا به شدت توصیه میشود اگر از پایین آمدن دمای موتور مطمئن نشدهاید، اقدام به باز کردن درب رادیاتور نکنید.
- موتور خودرو را روشن کرده و اجازه دهید مدتی روشن بماند.
- لولهها، اتصالات و… را چک کنید تا از وجود نشتیهای احتمالی مجدد آگاه شوید.
در نهایت توصیه میشود به صورت مرتب سطح آب رادیاتور را چک کرده و در صورت کاهش بیش از حد معمول، اجزای سیستم خنککننده را بررسی و دلایل کاهش آب را برطرف کنید. در صورت عدم دانش فنی یا دست به آچار بودن حتما به یک کارشناس و مکانیک باتجربه مراجعه کنید.
مطالعه مقالات مرتبط زیر را از دست ندهید
رادیاتور ، تب بری برای تمام فصول
جعبه فیوز پراید و راهنمای وظیفه هر فیوز
عمر مفید خودروها در ایران و 10 گام اساسی برای افزایش عمر خودرو
متوسط کارکرد خودرو در یک سال چقدر است؟
همه چیز مورد ضد یخ خودرو، زمان مناسب و نحوه تعویض ضد یخ خودرو
بخاری خودرو و هر آنچه که در مورد نحوه کارکرد ، نگهداری و عیب یابی آن باید بدانید
سلام و ممنون بیشترراجب پژووکم کردن آب رادیاتور صفحه بزارید