مراحل خرید و فروش خودرو از کارشناسی تا سند (فنی و حقوقی)

خرید خودرو فرایندی حساس، پیچیده و زمان‌بر است که باید با آگاهی کامل طی شود. گاهی اوقات خودرو از نظر فنی با آنچه فروشنده ادعا می‌کند تفاوت دارد و ممکن است شما این تفاوت‌ها را زمانی متوجه شوید که هزینه خودرو را تمام و کمال پرداخت کرده‌اید و دستتان از همه‌جا کوتاه است. البته این موضوع تنها محدود به خرید از اشخاص یا نمایشگاه نمی‌شود و ممکن است پس از خرید خودروی صفر از نمایندگی نیز متوجه شوید که خودرو نقص فنی دارد.

جدای از این مشکلات، مسائل حقوقی مربوط به قرارداد، انتقال پلاک و ثبت سند نیز دنیای خود را دارند. در این مقاله صفر تا 100 مراحل خرید و فروش خودرو صفر و کارکرده تشریح شده تا بتوانید این مشکلات و چالش‌ها را به‌سلامت پشت سر بگذارید.

مراحل خرید و فروش

به طور کلی برای خرید و فروش خودرو، باید چند مرحله اساسی شامل انتخاب خودروی مناسب، کارشناسی خودروی کارکرده و در نهایت، امور مربوط به قرارداد و سند را طی کنیم. در ادامه، مراحل خرید و فروش خودرو را بررسی کرده‌ایم.

قدم اول) انتخاب خودروی مناسب

مهم‌ترین مرحله در خرید خودرو صفر و کارکرده تحقیق و بررسی کامل پیش از انتخاب آن است. چراکه با توجه به قیمت فعلی خودرو، تعویض زودهنگام آن برای هرکسی مقدور نیست. هنگام خرید خودرو، حتماً حواستان به نکات زیر باشد تا متضرر نشوید:

1. مشخصات فنی خودرو

اگر خیلی از مشخصات فنی خودرو سر در نمی‌آورید، حتما از یک فرد متخصص در این زمینه کمک بگیرید یا حداقل قبل از انتخاب خودرو، تحقیقات کاملی را در سایت‌های مرتبط انجام دهید. در این مرحله حواستان به دنده‌ای یا اتومات بودن خودرو و میزان مصرف آن نیز باشد، چون‌که نوع گیربکس خودرو بر کیفیت و راحتی شما هنگام رانندگی تأثیر زیادی خواهد داشت و میزان مصرف سوخت نیز میزان اقتصادی بودن خودرو را نشان می‌دهد.

اگر هم ماشین باز هستید، در مورد نوع موتور، قدرت، تعداد سیلندرها و … آن حتماً تحقیق خواهید کرد.

2. رانندگی با خودروی موردنظر

در مراحل فروش خودرو صفر یا کارکرده، ممکن است فروشنده در مورد خودرو و ویژگی‌های آن اغراق کند. به همین دلیل بهتر است پیش از آغاز مراحل خرید و فروش ماشین، چند دور با خودروی مدنظرتان بزنید. برخی از نمایندگی‌ها و نمایشگاه‌های خودرو این امکان را در اختیار مشتریان خود قرار می‌دهد.

حتماً صدای موتور را پس از استارت زدن و حرکت با دنده‌های یک و دو کنترل کنید و در صورت وجود صدای غیرمتعارف، از تحویل خودرو خودداری کنید. بخاری خودرو نیز یکی از تجهیزاتی است که در صورت خرابی خرج زیادی روی دست شما می‌گذارد و باید هنگام تست خودرو حتماً بررسی شود.

3. میزان استهلاک ماشین

میزان استهلاک خودرو یعنی این‌که باید در مورد نحوه نگهداری، قیمت قطعات یدکی، بازه‌های زمانی بررسی فنی و … آن به‌خوبی تحقیق کنید.

این نکته را فراموش نکنید که با خرید خودروی خارجی از دردسرهای مربوط به استهلاک خودرو به دور خواهید بود. به عنوان مثال میزان استهلاک برخی از خودروهای چینی اصلاً کم نیست و پیدا کردن برخی از قطعات یدکی خودروهای اروپایی و آمریکایی نیز بسیار دشوار و پرهزینه است.

4. قیمت خودرو

گاهی اوقات اگر خودرویی را پیش‌خرید کنید یا برای آن ثبت‌نام کنید و در بلندمدت آن را تحویل بگیرید، قیمت آن برایتان به‌صرفه‌تر تمام می‌شود. گاهی اوقات هم قیمت خودرو در نمایندگی با قیمت آن در بازار آزاد تفاوت چندانی ندارد و خرید آن به قیمت درب کارخانه، به دردسرش نمی‌ارزد.

همچنین اگر قصد خرید قسطی یا لیزینگی یک خودرو را دارید، حتماً به شرایط آن مثل مبلغ پیش‌پرداخت، میزان سود، تعداد اقساط و … دقت کنید.

5. نحوه تحویل خودرو

این نکته بیشتر در مراحل خرید و فروش خودرو از نمایندگی و خرید قسطی خودرو به دردتان می‌خورد. از آنجایی‌که احتمال بدقولی در تاریخ تحویل خودرو وجود دارد و گاهی اوقات هم ممکن است به علت نقص فنی، مجبور شوید خودرو را مجدداً به نمایندگی بسپارید. باید ببینید که در این شرایط، ضرر و زیان شما چگونه محاسبه می‌شود.

قدم دوم) کارشناسی خودرو

در کارشناسی فنی خودرو، موارد زیر بررسی می‌شوند و در صورت بروز مشکل در هر کدام، کارشناس آن را به شما اطلاع می‌دهد:

تست رنگ و بدنه

در این تست، کارشناس فنی بدنه خودرو را از نظر رنگ‌شدگی، زنگ زدن، دفرمه شدن، خوردگی و … بررسی می‌کند. مهم‌ترین بخش در تست رنگ و بدنه، بازرسی سقف، شاسی، کاپوت و ستون خودرو است، چراکه معیوب بودن یا تعویضی بودن قطعات این قسمت‌ها، به معنای تصادفی بودن خودروی مورد نظر است و علاوه بر ایمنی پایین، در آینده نیز خرج زیادی را روی دستتان می‌گذارد. 

رنگ‌شدگی بدنه نیز نشان‌دهنده آسیب دیدن خودرو در اثر تصادف است و بر میزان ایمنی آن تأثیر می‌گذارد. تشخیص رنگ‌شدگی بدنه با استفاده از حس لامسه، آهنربا، دوربین، دستگاه تشخیص رنگ و … انجام می‌شود.

تست فنی

در تست فنی تمامی قسمت‌های داخلی خودرو موارد زیر با دقت بررسی می‌شوند:

• اتاق خودرو
• سیستم برقی، چراغ‌ها و …
• فرمان و کیسه هوا
• ترمزدستی
• ترمزها
• گیربکس و موتور خودرو

تست دیاگ

درصورتی‌که خودرو دارای نوعی کامپیوتر صنعتی با نام ECU باشد، با استفاده از می‌توانید به موارد زیر پی ببرید:

• میزان کارکرد
• نحوه عملکرد سنسور ضربه
• سلامت سیستم کیسه‌های هوا
• تعمیرات اساسی موتور
• میزان مصرف

تست آج لاستیک

 در این تست میزان ساییدگی و سلامت لاستیک‌ها بررسی می‌شود. نتایج این تست نیز نشان‌دهنده میزان ایمنی خودرو است، چراکه ترمز گرفتن با لاستیک ساییده شده میز تواند بسیار خطرناک باشد.

تست آپشن‌های خودرو

در این تست آپشن‌هایی مثل سیستم صوتی، شیشه برقی و … مطابق با سند خودرو بررسی می‌شود. هنگام تست شیشه برقی باید شیشه‌ها چندین بار بالا و پایین شوند و در میانه راه آن‌ها را نگه داشت تا از لق نبودنشان اطمینان حاصل شود.

قدم سوم) فرآیند حقوقی و ثبت سند

یک سری مراحل قانونی در خرید و فروش خودرو وجود دارد که باید آن‌ها را طی کنید. طی کردن آن‌ها به شما کمک می‌کند تا بعد از مراحل خرید و فروش خودرو، با خیالی راحت از آن استفاده کنید و هنگام توقیف احتمالی خودرو و بیمه کردن آن دچار مشکل نشوید.

مراحل قانونی فروش خودرو به شرح زیر است:

1. تنظیم قرارداد

همانند هر کالای ارزشمند دیگری، نخستین قدم در مراحل خرید و فروش خودرو تنظیم قرارداد فروش (مبایعه‌نامه) است. تنظیم قرارداد باعث می‌شود که مراحل خرید و فروش خودرو دارای وجهه قانونی شود. در قرارداد فروش خودرو، باید موارد زیر حتماً ذکر شود:

• مشخصات خودرو مثل رنگ، مدل، نوع سوخت مصرفی (بنزینی یا دوگانه‌سوز)، تجهیزات خودرو مثل نوع ضبط و …
• زمان و نحوه تحویل خودرو و مدارک آن توسط فروشنده
• زمان تعویض پلاک
• زمان حضور طرفین در دفاتر اسناد رسمی برای انتقال سند
• تعیین تکلیف مالیات، بیمه، خلافی، عوارض سالانه شهرداری و …
• قیمت تمام‌شده خودرو و نحوه پرداخت آن (نقدی، اقساطی و …)
• مبلغ بیعانه
• شرایط فسخ

البته تنظیم قرارداد فروش خودرو در حال حاضر اجباری نیست و با برگ سبزی که هنگام تعویض پلاک دریافت می‌کنید می‌توانید همه امور مربوط به انتقال سند خودرو را انجام دهید. با این حال اگر قیمت خودرویی که می‌خرید سنگین است یا در مورد تغییر زمان انتقال سند نگرانی دارید، حتماً اقدام به تنظیم قولنامه کنید.

2. تعویض پلاک

یکی از مراحل خرید و فروش خودرو اجباری، مراجعه طرفین به مراکز تعویض پلاک است. در صورتی‌که فروشنده نتواند یا نخواهد که هنگام فک پلاک حضور داشته باشد، می‌تواند به خریدار وکالت‌نامه بدهد. ازآنجایی‌که هزینه صدور وکالت‌نامه با فروشنده است، برخی از فروشندگان ترجیح می‌دهند که خودشان به همراه خریدار در مراکز تعویض پلاک حضور پیدا کنند.

یکی از مهم‌ترین نکات مراحل فروش خودرو، گذراندن این مرحله پیش از انتقال سند است. چراکه در صورت عدم تعویض پلاک، هرگونه تخلف خودرو به نام صاحب قبلی پلاک (فروشنده) ثبت می‌شود. پس از تعویض پلاک، کارت جدید خودرو برای خریدار ارسال می‌شود و هزینه ارسال پستی آن بر عهده خریدار است.

در حال حاضر باید پیش از حضور در این مراکز، به سایت nobatdehi.epolice.ir مراجعه و به‌صورت اینترنتی نوبت بگیرید. فراموش نکنید که پس از انتخاب مرکز موردنظر در این سایت، به قسمت «درباره» بروید و مطمئن شوید که تعویض پلاک خودروی شما در آن مرکز انجام می‌شود یا خیر.

3. انتقال سند خودرو

در حال حاضر مراجعه به دفاتر اسناد رسمی برای انتقال سند خودرو از مراحل خرید و فروش ماشین حذف شده است. پس از تعویض پلاک، در همان مرکز برگ سبزی به خریدار داده می‌شود که حکم سند جدید خودرو را دارد. برای انتقال سند خودرو، هم فروشنده و هم خریدار باید با در دست داشتن مدارک زیر به مراکز تعویض پلاک مراجعه کنند:

• مدارک شناسایی دو طرف معامله
• مدارک خودرو (بیمه‌نامه شخص ثالث، کارت سوخت و …)
• بنچاق قبلی
• سند منزل، اجاره‌نامه یا قبض تلفن خریدار که با استفاده از آن بتوان محل سکونت خریدار را احراز کرد.
• سند یا برگ سبز قبلی خودرو
• مدارک مربوط به هزینه‌های خلافی، عوارض شهرداری و … از طرف فروشنده (مفاصا حساب)
• مدارک مربوط به پرداخت هزینه‌های نقل‌وانتقال خودرو

مهم‌ترین عوامل تأثیرگذار بر مراحل خرید و فروش خودرو چیست؟

عمر خودرو و نحوه خرید، مهم‌ترین عوامل تأثیرگذار بر مراحل خرید و فروش خودرو محسوب می‌شوند. منظور از عمر خودرو نو یا کارکرده بودن آن است، چراکه مراحل فروش خودرو صفر با کارکرده تفاوت دارد. همچنین مراحل خرید خودرو و فروش صفر از نمایندگی با نمایشگاه و … متفاوت است.

نحوه خرید در مراحل خرید خودرو کارکرده نیز تأثیر دارد. اگر شما خودروی مدنظر خود را اصطلاحاً از دست (افراد عادی) بخرید، باید نسبت به خرید آن از نمایشگاه مراحل متفاوتی را طی کنید. همچنین مراحل فروش خودروی کارکرده به‌صورت آنلاین با این روش فرق دارد.

مراحل خرید و فروش خودرو صفر چگونه انجام می‌شود؟

مراحل خرید و فروش خودرو صفر از نمایندگی، با خرید آن از نمایشگاه و به‌صورت آنلاین، کمی تفاوت دارد. در ادامه با پیچ‌وخم‌های مراحل خرید و فروش خودرو به هر سه روش، آشنا می‌شوید.

مراحل خرید خودرو صفر از نمایندگی

مراحل خرید خودرو صفر از نمایندگی، کمی پیچیده‌تر از سایر روش‌های خرید خودروی صفر است. در نخستین قدم در مراحل خرید و فروش خودرو صفر از نمایندگی، باید مدارک خودرو را تحویل بگیرید. این مدارک شامل لیست زیر می‌شود:

• کارت ماشین
• برگ سبز یا سند خودرو
• بیمه شخص ثالث
• فاکتور رسمی
• دفترچه راهنما
• کارت گارانتی

ازآنجایی‌که باید برای دریافت این مدارک امضا بدهید، تمامی آن‌ها را با دقت کنترل کنید. بیمه شخص ثالث حتماً باید توسط خودروساز انجام شود؛ اما ممکن است هزینه آن را از شما دریافت کند.

پس از تحویل مدارک، باید حتماً خودرو را از نظر فنی بررسی کنید. آن را روشن کنید و اگر امکان دارد با آن دوری بزنید تا متوجه نقص‌های فنی احتمالی بشوید. حتماً سیستم برقی، ترمزها، بخاری، لاستیک‌ها، کمربندها و قفل مرکزی خودرو را تست کنید. در صورتی مشاهده قطعات روغن‌خورده در موتور و اطراف آن، خودرو را تحویل نگیرید. همچنین حواستان باشد که بدنه و ظاهر خودرو سالم بوده و لاستیک یدک خودرو نیز موجود و سالم باشد.

در انتها نیز در مورد زمان سرویس اولیه و دوره‌ای حتماً سؤال کنید. برای تحویل گرفتن پلاک ملی خودرو نیز باید 5 روزی صبر کنید.

مراحل خرید خودرو صفر از نمایشگاه

درست است که کارشناسی فنی مربوط به مراحل فروش خودروی کارکرده است، اما بهتر است پیش از آغاز مراحل خرید خودرو صفر از نمایشگاه، یک کارشناس فنی خودرو یا یک فرد باتجربه در این زمینه را همراه خود ببرید.

اگر به‌تنهایی برای تحویل خودرو صفر به نمایشگاه مراجعه کردید، حتماً اول با آن یک دور بزنید و سعی کنید دور موتور را به 2000 تا 3000 در دقیقه برسانید، چراکه در بیشتر زمان رانندگی، دور موتور در این محدوده است و باید در این میزان دور با کمترین سروصدای ممکن کار کند. همچنین بدنه، ترمزها، گیربکس (دنده) و سیستم برقی خودرو را حتماً کنترل کنید.

پس از اطمینان از سالم بودن خودرو و تحویل گرفتن آن، باید سایر مراحل خرید و فروش خودرو مثل تنظیم قولنامه، مراجعه به مراکز تعویض پلاک و … را طی کنید.

مراحل خرید خودرو صفر به‌صورت آنلاین

آنچه در خرید خودرو صفر به‌صورت آنلاین اهمیت زیادی دارد، جلوگیری از کلاه‌برداری‌های احتمالی است. تا زمانی که خودرو را از نزدیک ندیده‌اید و مالکیت خودرو توسط فروشنده برای شما احراز نشده، از واریز هرگونه وجه به عنوان بیعانه خودداری کنید. پیش از واریز بیعانه نیز حتماً مبایعه‌نامه تنظیم کنید. سایر مراحل خرید و فروش خودرو صفر مثل تست کردن ماشین و … در این روش نیز صدق می‌کند.

مراحل خرید خودرو کارکرده چگونه انجام می‌شود؟

کارشناسی فنی خودرو، مهم‌ترین قدم در مراحل خرید خودرو کارکرده به شمار می‌رود. چراکه سایر مراحل آن، با مراحل خرید و فروش خودرو صفر یکسان است. اگر در مورد مسائل فنی خودرو تبحر ندارید، به هیچ عنوان خودرو کارکرده را بدون کارشناسی فنی نخرید.

ممکن است هزینه کارشناسی فنی خودرو در ابتدا زیاد به نظر برسد؛ اما اگر بدانید که انجام این کار از ضرر و زیان‌های کلان جلوگیری می‌کند، حتماً با رغبت آن را پرداخت می‌کنید. چراکه ممکن در مراحل خرید و فروش ماشین کارکرده با خودروی در ظاهر سالمی روبرو شوید که پس از قولنامه و تحویل گرفتن، نقص‌های فنی آن یکی‌یکی شروع شوند و خرج روی دست شما بگذارند یا بدتر از آن، به علت خرابی خودرو در راه بمانید.

در حال حاضر مراکز متعددی وجود دارند که هم به‌صورت ثابت و هم سیار کارشناسی فنی خودرو را انجام می‌دهند و بسته به نوع و مدل ماشین، مبلغی را از شما دریافت می‌کنند.

مراحل خرید خودرو را با کمک همراه مکانیک طی کنید

اگر انتخاب خود را کرده‌اید و پیش از آغاز مراحل خرید و فروش خودرو نگران سلامت آن هستید، می‌توانید از همراه مکانیک کمک بگیرید. در حال حاضر همراه مکانیک خدمات کارشناسی خودرو را در شهرهای تهران، کرج و اصفهان ارائه می‌دهد. این خدمات علاوه بر کارشناسی، شامل قیمت‌گذاری و تضمین پرداخت خسارت تا 100 میلیون تومان نیز می‌شود.

همچنین می‌توانید انواع خودروی صفر و کارکرده کارشناسی شده را از نمایشگاه آنلاین همراه مکانیک به‌صورت نقد یا اقساطی بخرید. سلامت این خودروها تضمین شده است و همراه مکانیک در تمامی مراحل حقوقی خرید خودرو از تنظیم قرارداد و ثبت سند گرفته تا تعویض پلاک، همراه شما خواهد بود.