برای داشتن خودرویی سالم، شما باید همیشه مراقب سلامتی قطعات خودروی خود باشید و به آنها رسیدگی کنید. یکی از اجزای مهم وسله نقلیه ، لاستیک خودرو است که با استفاده مکرر از خودرو به مرور زمان فرسوده می‌شود. برای جلوگیری از اتفاقات ناگوار باید لاستیک خودرو خود را تعویض کنید و یا اگر فرسایش لاستیک در حد تعویض نیست برای ایمنی بیشتر می‌توانید آنها را با یکدیگر جا به جا نمایید.
جا به جا کردن لاستیک خودرو یک روش سنتی است که قبل از تعویض لاستیک انجام می‌شود تا عمر لاستیک‌ها را افزایش دهد و زمان تعویض آنها را به تعویق بیاندازد. زمان جابه‌جا کردن لاستیک خودرو را نیز باید با توجه به اعلام شرکت سازنده انجام دهید ولی به طور معمول بین 8000 تا 10000 کیلومتر می‌توانید لاستیک خودرو را جابه‌جا کنید.
جا به جایی لاستیک به منظور افزایش عمر آنها
با توجه به اینکه لاستیک خودرو چه در جلو و چه در عقب ماشین به یک اندازه فرسوده نمی‌شوند در جا به جایی لاستیک خودرو این موضوع را باید در نظر داشت. به طور معمول فرسایش لاستیک‌های جلویی خودرو بیشتر از لاستیک‌های عقبی خودرو است. به دلیل فشار زیادی که بر روی لاستیک‌های جلو هنگام دور زدن، عبور از پیچ و … وارد می‌شود لاستیک‌های جلو زودتر فرسوده می‌شوند. در نتیجه جا به جاییلاستیک خودرو باید با توجه به میزان فرسودگی لاستیک ها باشد. درنتیجه جا به جا کردن لاستیک های جلو با یکدیگر در یک محور(سمت راننده و سمت شاگرد) کاری بیهوده است. بلکه لاستیک های جلو باید با لاستیک های عقب که فرسایش کمتری دارند جا به جا شوند. در صورتی می‌توانید لاستیک‌های یک محور را با یکدیگر جا به جا کنید که اندازه رینگ‌های جلو و عقب خودرو شما متفاوت باشد و امکان تعویض لاستیک‌های جلو با عقب وجود نداشته باشد.
برای جابه‌جایی لاستیک خودرو می‌توانید هر دو لاستیک عقب خودرو را در همان سمتی که قرار دارند به جلو بیاورید و لاستیک‌های جلو را به صورت معکوس به عقب ببرید. یا اینکه جای لاستیک ها را به صورت ضربدری تعویض کنید و یا اینکه لاستیک های جلو را در همان سمتی که قرار دارند به عقب برده و لاستیک های عقبی را به صورت معکوس به جلو بیاورید.
نحوه تشخیص فرسودگی لاستیک چگونه است؟
1. توجه به تاریخ تولید درج شده بر روی لاستیک خودرو و عمر مفید لاستیک که از طرف شرکت تولیدی لاستیک اعلام می‌شود.
2. چک کردن عاج لاستیک‌ها. اگر عاج لاستیک خودرو فرسوده شده بودند زمان تعویض آنها فرا رسیده است. در برخی از مواقع که هنوز لاستیک خودرو به صورت کامل فرسوده نشده‌اند برای ایمنی بیشتر و افزایش عمر لاستیک‌ها می‌توانید آنها را با یکدیگر جا به جا کنید.
3. وجود برآمدگی‌هایی بر روی سطح صاف لاستیک که به معنای ضعیف شدن لاستیک در آن قسمت است.
4. وجود شیار یا شکاف‌هایی که بر کناره‌های لاستیک خودرو بوجود می‌آیند.
5. لرزش فرمان در هنگام رانندگی ممکن است نشانه فرسودگی لاستیک باشد البته در وهله اول باید لاستیک‌ها را بالانس کنید و اگر لرزش برطرف نشد به فکر تعویض لاستیک‌ها باشید.
تمامی موارد بالا هشدارهایی است که باید به آنها توجه کرد تا در هنگام رانندگی از امنیت بیشتری برخوردار بود.
عمر مفید لاستیک خودرو به وسیله شرکت های سازنده آنها مشخص می‌گردد. که معمولا بین 5 تا 6 سال است که البته این زمان به تنهایی ملاک نیست. کیفیت لاستیک خودرو، شرایط آب و هوایی، صعب العبور بودن راه‌ها، افزایش دما، مقدار کیلومتری که خودرو رفته و … در فرسایش لاستیک‌ها موثر است.
چگونه از عدم فرسودگی لاستیک خودرو اطمینان حاصل کنیم؟
به طور معمول بعد از هر 50 هزار تا 70 هزار کیلومتر باید عاج لاستیک خودرو را چک کنیم تا از سلامت آنها اطمینان حاصل کنیم. هر لاستیک خودرو بین عاج‌های خود یک شاخص تعویض دارد که نشانگر حداکثر میزان فرسودگی لاستیک است. این نشانگر با چشم قابل دیدن است. اگر این نشانگر بر روی لاستیک خودرو به موازات سطح خودرو قرار گرفت یعنی حداکثر سابیدگی رخ داده است و باید اقدام به تعویض آن کنید.
در حالت عادی عمق عاج لاستیک ها 1.6 میلی متر است. اما بر اثر استفاده و ایجاد ساییدگی این عمق کاهش پیدا می‌کند. برای اندازه‌گیری عمق آج لاستیک خودرو می‌توانید از ابزار حرفه‌ایی به نام عمق سنج اسفاده کنید و آن را از مکانیکی‌ها تهیه کنید و یا به روش سنتی و خیلی ساده از یک سکه استفاده کنید. سکه مورد نظر را در کنار عاج لاستیک قرار دهید و میزان آن را با یک خط کش دقیق اندازه بگیرید.
محاسبه درصد لاستیک خودرو و رابطه آن با تشخیص فرسودگی لاستیک
برای اینکه بدانیم لاستیک خودرو چقدر کار کرده است می‌توانیم درصد فرسودگی لاستیک را محاسبه کنیم. محاسبه درصد فرسودگی لاستیک در واقع همان سایش لاستیک نسبت به روز اول آن است. لاستیکی که نو است و عاج آن هنوزسابیده نشده درصد آن 100 است و لاستیکی که آج آن بر اثر حرکت، اصطکاک، استهلاک و … سابیده شده است درصد آن کمتر از 100 است.
تعیین درصد لاستیک خودرو یک امر قطعی نیست چون بسته به نوع و جنس و اندازه ی اولیه ی عاج و شرایطی که از لاستیک خودرو استفاده شده است عدد بدست آمده در لاستیک های مختلف متفاوت است. برای به دست آوردن درصد فرسودگی لاستیک ما نیاز به دانستن اندازه عاج فعلی و اندازه ی آج لاستیک در زمانی که نو و کار نکرده بوده است داریم. با توجه به فرمول درصد گیری:
عدد بدست آمده درصد فرسودگی لاستیک را بازگو می‌نماید. مثلا لاستیک خودرو که 70 درصد است یعنی حدوداً نیمی از عمر مفید خود را گذرانیده است و در حال حاضر نیاز به تعویض ندارد. اما 30 درصد نشان دهنده آن است که عمر مفید لاستیک رو به انتهاست و باید برای تعویض آن کم‌کم اقدام کرد و اما درصدهای کمتر از 30 نشان‌دهنده فرسودگی لاستیک هستند که رانندگی با آنها بسیار خطرناک است و باید قبل از هر نوع استفاده از خودرو تعویض شوند.
با توجه به موارد فوق‌الذکر شاید این سوال به ذهنتان خطور نماید که با وجود اهمیت وافر لاستیک خودرو در عملکرد از چه برندی استفاده نماییم؟ آیا برندهای داخلی توان رقابت با برندهای خارجی را دارند یا نه؟ برندهایی خارجی چون میشلین، پیرلی، گودیر، نکسن، هانکوک، کانتیننتال، کومهو، بریجستون، یوکوهاما و تویو و … از جمله معتبرترین برندهای مطرح بین‌المللی هستند که با توجه به شرایط خاص کشور، بسیاری از آنها در بازار کشور یافت نمی‌شوند ولیکن برخی از برندهایی داخلی نیز نظیر بارز، کویرتایر، یزدتایر، ایران‌تایر و … اگرچه شاید نتوانند با این برندها رقابت نمایند ولیکن قطع به یقین در برابر برندهای چینی و درجه چندم کشورهای شرق آسیا حرف‌های زیادی برای گفتن دارند و شما می‌توانید از برندهای داخلی با کمال اطمینان استفاده نمایید.
مقالات مرتبط:
عمر مفید خودروها در ایران و 10 گام اساسی برای افزایش عمر خودرو
متوسط کارکرد خودرو در یک سال چقدر است؟
5 روش برای تشخیص سلامتی سیستم جلوبندی خودرو
