اجرت و هزینه تعویض روغن موتور خودرو 1401

هزینه تعویض روغن موتور خودرو در سال ۱۴۰۱ تا حد نسبتا زیادی بالا رفته و دیگر نمی‌توان روی قیمت‌های قبل برای اجرت تعویض روغن حساب باز کرد؛ متعاقبا هزینه تعویض روغن در نمایندگی سایپا و همچنین هزینه تعویض روغن در نمایندگی ایران خودرو هم افزایش پیدا کرده و قیمت‌ها نسبت به سال گذشته رشد داشته است. در کل معمولا برای مشتریان به صرفه تر است که در تعویض روغنی‌های مجاز سطح شهر اقدام به سرویش ماشین خود کنند تا آنکه به نمایندگی بروند. در جدول زیر هزینه تعویض روغن موتور خودرو ۱۴۰۱ به طور میانگین آورده شده است.

گفتنی است اجرت تعویض روغن معمولا توسط سرویس کار دریافت نمی‌شود و صرفا هزینه روغن و فیلترها از مشتری دریافت می‌گردد. اما شاید برخی مراکز خدمات دهنده سرویس و تعویض روغن مبلغ نه چندان زیادی در حد 50 هزار تومان را به عنوان حق العمل دریافت کنند.

روغن مناسب خودروهای داخلی کدام است؟

توجه داشته باشید که به منظور تشخیص روغن مناسب خودروهای داخلی لازم است حتما از شرکت سازنده خودرو این موضوع را استعلام کنید. اما به طور کلی برای خودروهایی همچون پژو ۴۰۵ جی ال ایکس، سمند معمولی و پژو پارس معمولی که دارای موتور 8سوپاپ با تایپیت غیرهیدرولیک هستند، از روغن با درجه گرانروی 20w-50 استفاده می‌شود. واضح است که هرچه شاخص API بالاتر باشد، آن روانکار برای خودروی شما مناسب‌تر خواهد بود. همچنین پراید های قدیمی‌تر شامل عمده مدل های قبل از سال ۹۰ ، پژو ۲۰۶ تیپ ۲ و ۳ با موتور TU3 که دارای تایپیت استکانی غیرهیدرولیک هستند هم معمولا از روغن موتور20W-50 استفاده می‌کنند.

مدل‌هایی همچون پژو ۲۰۶ تیپ ۵، پژو ۴۰۵ اس ال ایکس، پژو پارس ال ایکس و همچنین سمند  ef7 ، خانواده دنا و… که همگی دارای تایپیت هیدرولیکی هستند، از روغن موتورهایی با درجه گرانروی 10W-40 استفاده می‌کنند. گفتنی است برای مناطق بسیار سرد و کوهستانی یا فصول سرد سال در مناطق سردسیر، می توان از روغن هایی با درجه گرانروی پایین‌تر هم استفاده کرد. با این وجود باز هم تاکید می‌کنیم که روغن موتور مناسب اتومبیل خود را از خودروساز مربوطه استعلام کنید تا موتور ماشین شما همواره در بهترین وضعیت و سلامت کامل به کار خود ادامه دهد.

ویسکوزیته روغن

ویسکوزیته یا گرانروی یک ماده پارامتری است که میزان مقاومت آن ماده را در مقابل جاری شدن نشان می‌دهد. این پارامتر که با نام لزجت نیز شناخته می‌شود یکی از مهم‌ترین پارامترهایی است که در بحث انتخاب روغن موتور مورد توجه قرار می‌گیرد. ویسکوزیته در مایعات بر اثر نیروی جاذبه‌ بین مولکولی به وجود می‌آید و و با دما رابطه‌ عکس دارد، به‌طوری که هرچه دما بالاتر رود میزان گرانروی مایعات کاهش می‌یابد، به عبارت دیگر روغن موتورهایی با ویسکوزیته بالاتر باعث روغن‌کاری بهتر و  عملکرد نرم‌تر موتور خودرو خواهند شد، اما چنین روغن‌هایی پس از استارت خودرو زمان بیشتری طول می‌کشد تا به تمام اجزای موتور رسیده و در همه نقاط به گردش درآیند.

در مقابل روغن موتورهایی با ویسکوزیته پایین پس از شروع به کار موتور در زمان کمتری به تمام اجزای موتور خواهند رسید و در واقع موتور خودرو زمان کوتاه‌تری بدون روغن شروع به فعالیت می‌کند، اما در عوض روان‌کنندگی آن‌ها نیز کمتر خواهد بود!

میزان ویسکوزیته تمامی روغن موتورهای موجود در بازار روی بسته آن‌ها درج شده است و شما می‌توانید تنها با دانستن دو فاکتور API و SAE میزان کیفیت و ویسکوزیته روغن مورد نظرتان را مشاهده کرده و با توجه به میزان بودجه، نوع خودرو و متوسط دمای محیط زندگیتان بهترین روغن موتور را خریداری نمایید.

شاخص API

مقاله راهنمای خرید روغن موتور را با معرفی شاخص API ادامه می‌دهیم. شاخص API که از عبارت American Petroleum Institute گرفته شده، یک شاخص بین المللی است که توسط انجمن نفت آمریکا مطرح گردیده و نشان‌دهنده استاندارد کیفی روغن موتور است. شاخص API با دو حرف انگلیسی بر روی بطری روغن موتور مشخص می‌شود. حرف اول بیانگر نوع سوخت است که در سوخت دیزل با C و در نوع بنزینی با S نمایش داده می‌‌شود؛ حرف دوم نیز نشان دهنده سطح کیفیت روغن موتور است که بین A تا N متغیر است، هر چه حرف دوم به A نزدیک‌تر باشد کیفیت روغن نیز کمتر خواهد بود. شاخص‌های قدیمی به صورتSA/SB/SC/SD/SE/SF  بودند که این روغن موتورها از کیفیت پایینی برخورداند و تنها در خودروهای قدیمی کاربرد داشتند. امروزه سطح کیفیت روغن موتورها به طور چشمگیری افزایش یافته و در خودروهای جدید از روغن موتور‌هایی با شاخص SJ/SL/SM/SN استفاده می‌شود.

مطمئنا بهترین روغن موتور برای خودرو شما، همان روغن موتوری است که در دفترچه راهنمای خودرو شما نام آن قید شده است، اما بد نیست بدانید که شما در صورت لزوم می‌توانید از روغن موتورهایی با سطوح کیفیت بالاتر استفاده کنید، ولی از روغن موتورهایی با کیفیت پایین‌تر به هیچ عنوان استفاده نکنید. به طور مثال شما می‌توانید از روغن موتوری با کیفیت SN به جای SM استفاده کنید، زیرا کیفیت این روغن بالاتر از کیفیت روغن موتور SM بوده و نه تنها برای موتور خودرو شما ضرری ندارد، بلکه از نظر کیفیت مناسب‌تر نیز خواهد بود.

غلظت روغن موتور (SAE)

همان‌طور که پیشتر نیز اشاره کردیم ویسکوزیته یا گرانروی تاثیر بسزایی در انتخاب نوع روغن موتور دارد. SAE شاخصی است که توسط انجمن مهندسین خودرو (Society or Automotive Engineers) برای تعیین گرانروی یک روغن موتور استاندارد تعریف شده است. به کمک این شاخص‌ها می‌توان با نگاهی کوتاه به اطلاعات مندرج روی بطری روغن موتور و با مد نظر قرار دادن نوع کارکرد موتور و همچنین شرایط آب و هوایی که موتور خودرو باید در آن فعالیت کند، غلظت مناسب روغن موتور مورد نظر خود را مشخص نمود.

مشخص کردن مقدار غلظت

برای مشخص کردن غلظت روغن موتور، اعداد و حروفی که بر روی روغن‌ موتورها درج می‌شوند اغلب به صورت 10W-40 / 05W-40 /  SAE: 20W-50 هستند. شاید در نگاه اول درک چنین اعدادی بسیار سخت به نظر برسد، اما عدد اولی که قبل از حرف W قرار دارد، نشان دهنده گرانروی روغن موتور در دمای پایین مانند فصل زمستان است، پس هر چه قدر که این عدد کوچک باشد روغن موتور نیز رقیق‌تر است.

مقدار این عدد می‌تواند در استارت اول روزهای سرد زمستان نقش مهمی در سلامت موتور خودرو شما ایفا کند، زیرا برای روغن‌کاری موتور در این حالت روغن موتور باید بسیار رقیق باشد تا بتواند به خوبی قطعات درون موتور را پوشش دهد. غلظت بالای روغن موتور موجب کاهش روانکاری قطعات داخلی موتور می‌شود؛ بنابراین به زبانی ساده‌تر می‌توان گفت که مقدار عددی که قبل از W قرار می‌گیرد به شما نشان می‌دهد که غلظت روغن در چه حدی است و در استارت اول تا چه میزان اجزای داخلی موتور روغن‌کاری خواهند شد.

عدد دوم بعد از حرف W نیز بیانگر این موضوع است که روغن موتور مورد نظر تا چه درجه حرارتی از دمای محیط می‌تواند گرانروی خود را حفظ کند، زیرا با افزایش دمای محیط و متعاقبا افزایش دمای داخل موتور، ممکن است روغن موتور بیش از اندازه رقیق شده و چسبندگی خود را از دست بدهد. مطمئنا در صورتی که روغن موتور به هر دلیلی روانکاری یا چسبندگی خود را از دست بدهد، آسیب‌های فراوانی به اجزای موتور خودرو وارد خواهد شد. هرچه عددی که بعد از حرف W قرار می‌گیرد بزر‌گ‌تر باشد، روغن موتور نیز در دمای بالا چسبنده‌تر و سفت‌تر خواهد بود.

سینگل گرید

ناگفته نماند که در گذشته روغن‌های نسبتا ارزان قیمتی به بازار عرضه می‌شدند که تنها طی یک بازه دمایی خاص کارایی داشتند (SAE 30) و از همین جهت به آن‌ها روغن موتورهای مونوگرید یا سینگل گرید (Single-Grade) گفته می‌شد. با پیشرفت تکنولوژی مهندسین شرکت‌های ساخت روغن موتور توانستند روغن‌های مولتی گرید (Multi Grade) را تولید نمایند که به روغن‌های چهارفصل نیز معروف‌اند. امروزه اغلب روغن‌هایی که امروزه مورد استفاده قرار می‌گیرند از نوع مولتی گرید بوده و به همین دلیل در برابر دماهای مختلف انعطاف‌پذیری بالایی دارند؛ در واقع تمامی روغن موتورهایی که روی آن‌ها برای تعیین گرانروی از عدادی همچون 10W-40 استفاده شده است همگی از نوع مولتی گرید هستند.

فاکتور پایه روغن موتور  بر اساس ساختار:

با مطالعه مواردی که تا اینجای مقاله راهنمای خرید روغن موتور به آن اشاره شده است به راحتی می‌توان از روی اطلاعات مندرج روی بسته‌های روغن موتور به کیفیت و گرانروی آن‌ها پی برد. از آن جایی‌که روغن موتورها با فرآیندهای بسیار مختلفی تولید می‌شوند در ادامه قصد داریم روغن موتورهای موجود در بازار را بر اساس نوع فرآیند تولید به سه نوع روغن موتور مینرال، روغن موتور نیمه سنتتیک، روغن موتور تمام سنتتیک تقسیم کرده و برایتان شرح دهیم.

روغن موتور مینرال (Mineral):

 روغن موتور مینرال یا معدنی از ساده‌ترین و ابتدایی‌ترین روغن موتورهای موجود در بازار محسوب می‌شوند که بر پایه نفت خام تولید می‌شود. این روغن موتورها اغلب فاقد افزودنی‌ بوده و به همین دلیل تنها برای خودروهای قدیمی و کلاسیک کاربرد دارند.

روغن موتور نیمه سنتتیک (Semi Synthetic):

روغن موتور نیمه سنتتیک ترکیبی از روغن موتورهای سنتتیک و روغن موتور مینرال است. روغن موتور نیمه سنتتیک از تمام مزایای روغن سنتتیک بهره نمی‌برند، اما در مقایسه با روغن موتورهای مینرال از کیفیت بالاتری برخوردارند. این نوع روغن موتور نسبت به روغن‌های سنتتیک از قیمت پایین‌تری برخوردار هستند و بیشتر در وانت‌ها و خودروهای شاسی بلند مورد استفاده قرار می‌گیرند.

روغن موتور تمام سنتتیک (Full Synthetic):

 آخرین موردی که در مقاله راهنمای خرید روغن موتور باید به آن اشاره شود این است که روغن موتور تمام سنتتیک به صورت شیمیایی و در آزمایشگاه‌ها ساخته می‌شوند و به همین دلیل نسبت به سایر روغن موتور‌‌های موجود از کیفیت بالاتر و قدرت روانکاری بیشتری برخوردار است. این نوع روغن موتورها به واسطه مکمل‌های پیشرفته خود رسوبات حاصل از احتراق سوخت را به طور کامل جذب کرده و مانع ایجاد خوردگی یا زنگ زدگی فلزات درون موتور خواهند شد.