بخاری خودرو و هر چه در مورد نحوه کارکرد، نگه‌داری و عیب‌یابی آن باید بدانید

بخاری خودرو در فصل سرما، یکی از الزامات هر خودرویی محسوب می‌شود. اگر موتور خودروی شما ضعیف باشد، در فصل تابستان با کولر خودروی خود درگیری خواهید داشت و مخصوصا در سربالایی‌ها باید قید کولر را بزنید. بخاری ماشین اما این‌طور نیست، آن نیازمند انرژی مضاعفی برای گرم کردن محیط خودرو ندارد و گرمای تولید شده موتور را به دریچه‌ها می‌رساند و قدرت خود را توسط باتری تامین می‌کند. در این مقاله از سری مقالات مجله همراه مکانیک نحوه‌ کارکرد بخاری خودرو، راهکارهایی برای نگه‌داری بهتر از آن، دلایلی که ممکن است گرمای موردنظر را تولید نکند و دیگر مطالب مربوط به آن را مورد بررسی قرار می‌دهیم. 

گرمای موتور چگونه تولید می‌شود؟

همان‌طور که در ابتدا گفتیم، گرمای بخاری خودرو از موتور تأمین می‌شود و به‌طور دقیق‌تر، آب موتور این گرما را فراهم می‌کند. هیچ انرژی اضافه‌ای برای انجام کار توسط آن نیاز نیست و به‌ همین دلیل است که خودروهای قدیمی مانند پیکان هم علی‌رغم فقدان کولر، به بخاری مجهز بودند. باید گفت مایعی در موتور جریان دارد که یکی از وظایف آن، عمل‌کردن به‌عنوان خنک‌کننده موتور است.

این مایع، آب موتور نام دارد و گرمای موتور را به خود جذب می‌کند. آب موتور پیوسته در حال گردش است و رادیاتور خودرو هم در مسیر عبوری آن قرار دارد. وجود این آب، باعث داغ‌شدن دیواره‌های رادیاتور می‌شود.

گرمای بخاری خودرو چگونه منتقل می‌شود؟

باد گرمی که وارد کابین می‌شود، توسط دمنده‌ای تولید شده است که انرژی خود را از باتری خودرو تأمین می‌کند. پس از داغ‌شدن دیواره‌ رادیاتور یا به عبارت دیگر بالارفتن آمپر دمای آب، می‌توان با روشن کردن این دمنده و تنظیم قدرت باد ورودی، هوای گرم را وارد اتاق خودرو کرد.

چه زمانی طول می‌کشد تا بخاری داخل خودرو را گرم کند؟

بسته به عوامل مختلف، زمان موردنیاز جهت این‌که هوای واردشده از طریق دریچه‌ها گرم شود، متفاوت است. اولین عامل در گرم‌شدن هوای ورودی از سمت بخاری ماشین ، گرم بودن آب موتور است. اگر آب موتور گرم نشود، هر قدر هم ‌جنس رادیاتور رسانای حرارت و گرما باشد، فایده‌ای ندارد. خودروهای قدیمی‌تر که کاربراتوری بودند، نزدیک به 15 دقیقه زمان لازم داشتند تا به دمای مطلوب برای استفاده از آن برسند. این زمان در خودروهای انژکتوری امروزی به حدود 3 دقیقه کاهش پیدا کرده است.

راهکاری برای بهبود بخاری خودرو

یکی دیگر از عوامل مؤثر در زمان گرم‌شدن بخاری خودرو، جنس بدنه‌ رادیاتور است. در خودروهای قدیمی، رادیاتور را از جنس مس و برنج می‌ساختند که رسانای ایده‌آلی برای گرما نبودند؛ اما در خودروهای جدید، جنس بخاری به آلومینیوم تغییر یافته است که نسبت به برنج و مس، رسانای بسیار بهتری برای گرما است.

چرا بخاری ماشین باد گرم نمی‌دهد؟

در ابتدا باید گفت که اگر بخاری خودرو به‌درستی کار نمی‌کند، سریعاً به آن رسیدگی کنید. جدا از سردماندن خودرو، فقدان سیستم گرمایش و بخارکردن شیشه‌ها، خرابی سیستم گرمایش و بخاری می‌تواند نشانه‌ای از مشکلی بزرگ‌تر باشد.

عیب‌های رایج بخاری خودرو

یکی از ساده‌ترین دلایلی که باعث خرابی بخاری ماشین می‌شود، تنظیم‌نبودن درجه‌ حرارت درون کابین خودرو است؛ همان درجه‌ای که باید به ‌صورت دستی آن را از رنگ آبی به رنگ قرمز تغییر دهید. البته در برخی خودروهای جدید، این تنظیم درجه به‌صورت الکترونیکی انجام می‌شود.

تاثیر عملکرد ترموستات روی بخاری ماشین

از دیگر دلایل رایج خرابی بخاری خودرو، درست‌کارنکردن ترموستات است. ترموستات وظیفه‌ تغییر مسیر آب موتور و خنک نگه‌داشتن آن را بر عهده دارد. وقتی دمای آب موتور بیش‌ازحد زیاد شود، ترموستات که قطعه‌ای مکانیکی است، باز می‌شود و آب را به گردش درمی‌آورد تا دمای آن را کنترل کند. وقتی ترموستات دائم باز باشد، آب هم دائم در گردش است و فرصت گرم‌شدن در موتور را پیدا نمی‌کند؛ بنابراین آبی که به رادیاتور وارد می‌شود، دمای لازم برای داغ‌کردن دیواره‌های آن را ندارد. مسلماً وقتی بدنه‌ رادیاتور داغ نباشد، خبری از باد گرم آن هم نخواهد بود.

دلیل دیگری که ممکن است وجود داشته باشد، کم‌بودن سطح مایع گردشی در موتور است. اگر میزان آب موتور از حد مشخصی کم‌تر باشد، مقدار آبی که وارد رادیاتور می‌شود، به ‌قدری نیست که بتواند آن‌ را پر کند و باعث افزایش دمایش شود.

هم‌چنین مشکل می‌تواند از خرابی فن یا دمنده‌ هوا به داخل کابین باشد. امکان دارد همه‌چیز به‌درستی کار کند اما قدرت هوای ورودی از طریق دریچه‌ها به اتاق کم باشد.

آخرین مشکلی که ممکن است وجود داشته باشد، مربوط به جرم‌گرفتگی رادیاتور و مسیر گردش آب است. اگر شیلنگ‌های ورودی به رادیاتور گرفته یا مسدود باشند، آب به‌خوبی گردش پیدا نمی‌کند و گردش‌نکردن آب، آغاز مشکلات دیگری مثل گرم‌نبودن بخاری خودرو است.

راه‌های بهبود عملکرد بخاری ماشین

 برای بهبود عملکرد بخاری خودرو، رعایت نکات زیر ضروری است:

• از سلامت ترموستات خودرو مطمئن شوید.
• درجه‌ حرارت را به‌درستی تنظیم کنید.
• میزان آب موتور موجود در خودرو را قبل از آغاز به حرکت چک کنید.
• از بازبودن مسیر گردش آب و سلامت فن یا دمنده اطمینان داشته باشید.
• برای گرم‌شدن خودرو زیاد منتظر نمانید و اجازه دهید خودرو و باد بخاری در حین حرکت گرم شوند.
• اگر تعداد افراد حاضر در خودرو زیاد است، هم‌زمان با استفاده از بخاری، شیشه را کمی پایین دهید تا هوای تازه در گردش باشد.
• دکمه‌ AC فقط مربوط به فصول گرم و استفاده از کولر نیست. استفاده از AC منجر به تهویه‌ هوای ورودی به خودرو می‌شود.
• بهتر است شب قبل پیش از خاموش‌کردن خودرو، هوای واردشده توسط فن به داخل اتاق را ببندید و درجه‌ تنظیم حرارت را روی قسمت آبی بگذارید. به‌این‌ترتیب، تا حدی مانع هدررفتن دمای موتور می‌شوید و این امر کمک می‌کند که روز بعد، بخاری ماشین زودتر گرم شود.

یکی از مواردی که کارشناسان همراه مکانیک در کارشناسی خودرو در محل بررسی می‌کنند، سیستم گرمایشی خودرو است که برخلاف تصور عام، در برخی از موارد، بخاری خودرو نیز دچار مشکل است.

شاید در نگاه اول این مشکل چندان جدی به‌نظر نرسد؛ اما در نظر بگیرید که با عدم کارشناسی صحیح خودرو، پس از خرید متحمل هزینه‌های اضافی خواهید شد.

کارشناسی تخصصی خودرو یکی از خدمات همراه مکانیک است که ضمن کارشناسی 209 نقطه از خودرو، شما را تا یک خرید مطمئن همراهی می‌کند.

قطعات بخاری خودرو

در آخرین بخش از این مقاله، به بررسی قطعات بخاری خودرو می‌پردازیم:

قطعات لاستیکی

لاستیک پایین رادیاتور آب، شیلنگ کورکن، شیلنگ کاربراتور، شیلنگ  cng کج، شیلنگ cng صاف.

بست و دیاق

بست شیلنگ مفتولی، دیاق بالا رادیاتور فلزی، بست شیلنگ رادیتور، دیاق بالا رادیاتور پلاستیکی .

پیچ

پیچ داشبورد.

فولی

فولی واتر پمپ. 

خار

شیر تخلیه رادیاتور، خار دیاق فن دودور، خار کشویی.

بخاری خودرو یک سیستم محسوب می‌شود. از همین رو اگر یکی از قطعات آن به‌مشکل بخورد می‌تواند سایر قطعات را هم تحت تاثیر قرارد دهد.

مطالعه مقالات مرتبط زیر را از دست ندهید

• نکات رانندگی در هوای بارانی 
• نکات مهم رانندگی در برف و یخ با خودروهای دنده ای و اتوماتیک
• دلایل کم شدن آب رادیاتور
• روش‌ استفاده درست از کولر خودرو

اپلیکیشن همراه مکانیک

با اپلیکیشن همراه مکانیک از تغییرات قیمت خودرو باخبر شوید